• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کنیه و القاب قرآنی غیر انبیاء

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کنیه و القاب قرآنی غیر انبیاء به کنیه و لقب‌های به کار رفته برای بعضی از افراد صالح و ناصالح در قرآن اطلاق می‌شود.



در قرآن از کنیه‌ها تنها کنیه « ابولهب » آمده است و از القاب به دو دسته لقب برمی خوریم:

۱.۱ - القاب مردان صالح و موحد



۱.۱.۱ - ذوالقرنین

قصه ذوالقرنین در آیات ۸۲ تا ۹۶ سوره کهف بیان شده است. درباره ذوالقرنین بین مفسران اختلاف است؛ برخی او را کورش کبیر پادشاه ایران دانسته‌اند. این کلمه سه بار در قرآن آمده است.

۱.۱.۲ - مؤمن آل فرعون

در قرآن از شخصی مؤمن در عصر موسی علیه‌السّلام و فرعون با عناوین «رجل مؤمن من آل فرعون» و «الذی آمن» سه بار یاد شده است؛ از جمله در آیه ۲۸ سوره غافر . برخی از مفسران، نام وی را حزبیل گفته‌اند.

۱.۲ - القاب مردان ناصالح



۱.۲.۱ - فرعون

واژه «فرعون» ۶۸ بار در قرآن مجید آمده است که در همه موارد تنها به فرعون زمان حضرت موسی علیه‌السّلام اشاره دارد.
«فرعون» علم جنس و لقب پادشاهان قدیم مصر است. پیش از فتح مصر به دست پادشاه ایران ، ۲۶ سلسله پادشاهی بر مصر حکومت کردند که به آنان «فراعنه مصر» می‌گویند.

۱.۲.۲ - تبع

به نوشته ارباب قصص، «تبع» یکی از پادشاهان جهانگشای یمن بود که تا هند لشکرکشی کرد.
از تبع دو بار در قرآن نام برده شده است: یکی در آیه ۳۷ سوره دخان و دیگری در آیه ۱۴ سوره ق . برخی می‌گویند: «تبع» لقب پادشاهان یمن است؛ همان طور که «فرعون» لقب خدایان مصر بوده است.


در قرآن کریم نام برخی از پیشینیان ذکر شده است و ما تنها نام صالحان و مؤمنان را ذکر می‌کنیم:

۲.۱ - عمران

این اسم سه بار در قرآن آمده است. در دو مورد منظور از آن، پدر حضرت مریم است، و در یک مورد دیگر نیز ممکن است منظور پدر حضرت مریم سلام‌الله‌علیهم یا پدر حضرت موسی علیه‌السّلام باشد؛ چون نام پدر حضرت موسی علیه‌السّلام نیز عمران بوده است.

۲.۲ - هرون (هارون)

برادر حضرت مریم سلام‌الله‌علیهم است که نامش در آیه ۲۸ سوره مریم آمده است: (یا اخت هارون ما کان ابوک امرا سوء)؛ «خواهر هارون! پدرت مرد بدی نبود».

۲.۳ - عزیز

او مردی صالح و از بزرگان بنی اسرائیل بود که یهود او را فرزند خدا می‌خواندند. این نام فقط یک بار در آیه ۳۰ سوره توبه آمده است.

۲.۴ - لقمان

مردی صالح، متفکر و حکیم بود. برخی او را پیامبر دانسته‌اند. قرآن او را مردی خداشناس و پدری دلسوز و فرزانه معرفی می‌کند. نام وی دو بار در قرآن و در آیات ۱۲ و ۱۳ سوره لقمان (سوره‌ای به نام وی) آمده است.
جلال الدین سیوطی برخی از اسامی دیگر همچون یعقوب ، تبع و تقی را نیز برشمرده است.
[۱۰] خرمشاهی، بهاء الدین، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۲، ص۲۲۰۶-۲۲۰۷.
[۱۱] خزائلی، محمد، اعلام القرآن، ص۴۶۱-۴۶۷.
[۱۲] خزائلی، محمد، اعلام القرآن، ص۲۳۸-۲۴۰.



اسامی قرآنی کفار .


۱. کهف/سوره۱۸، آیه۸۲.    .
۲. کهف/سوره۱۸، آیه۹۶.    .
۳. غافر/سوره۴۰، آیه۲۸.    .
۴. دخان/سوره۴۴، آیه۳۷.    .
۵. ق/سوره۵۰، آیه۱۴.    .
۶. مریم/سوره۱۹، آیه۲۸.    .
۷. لقمان/سوره۳۱، آیه۱۲.    .
۸. لقمان/سوره۳۱، آیه۱۳.    .
۹. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۴، ص۹۰-۹۲.    
۱۰. خرمشاهی، بهاء الدین، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۲، ص۲۲۰۶-۲۲۰۷.
۱۱. خزائلی، محمد، اعلام القرآن، ص۴۶۱-۴۶۷.
۱۲. خزائلی، محمد، اعلام القرآن، ص۲۳۸-۲۴۰.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «کنیه و القاب قرآنی غیر انبیاء».    



جعبه ابزار