• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کثیر بن عبدالرحمان خزاعی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




ابوصخر کثیر بن عبدالرحمان خزاعی (۲۳-۱۰۵ق)، معروف به کثیر عزّة، از شعرای اهل حجاز و غزل‌سرایی معروف در عصر اموی بود. وی معاصر امام باقر (علیه‌السّلام) بود و خود را شیعه وانمود می‌کرد.



ابوصخر کثیر بن عبدالرحمان بن اسود بن عامر بن عویمر خزاعی حجازی کثّیر عزّة مدنی، از طایفه بنی ملیح بود و در سال ۲۳ق در کلیّة، از روستاهای بین مکه و مدینه متولد شد و رشد یافت.
[۲] امین، سید حسن، مستدرکات اعیان الشیعه، ج۳، ص۱۷۵.
وی از بهترین شعرای اهل حجاز و غزل‌سرایی معروف در عصر اموی بود. مدتی در مصر اقامت داشت. او معاصر امام باقر (علیه‌السّلام) بود و خود را شیعه وانمود می‌کرد.


برخی وی را از غلات شیعه یا از شیعیان خشبیّه، (خشبیه کسانی‌اند که با چوب از جانب مختار به حمایت ابن حنفیه رفتند.) و برخی از کیسانیه، پیروان مختار بن ابی عبیده ثقفی که نخست برای علی بن الحسین (علیه‌السّلام) و سپس برای محمد حنفیه دعوت می‌کردند، می‌دانند.
[۱۳] محمدجواد مشکور و کاظم مدیرشانه‌چی، فرهنگ فرق اسلامی، ص۳۷۳.



مورخان وی را از عشاق به‌نام عرب دانسته که عاشق و خواهان زنی به نام عزّه بنت حمیل بود که درباره‌اش اشعار زیادی دارد و به همین‌جهت به کثیر عزّة معروف گشت. اشعاری در مدح اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) نیز سروده است. او دارای دیوان شعری است که در برخی منابع ذکر شده است.


وی به سال ۱۰۵ق در مدینه وفات کرد و روایت شده است که امام باقر (علیه‌السّلام) نیز در تشییع جنازه او شرکت کرد. زمان درگذشت او را مختلف آورده‌اند.
[۲۲] امین، سید حسن، مستدرکات اعیان الشیعه، ج۳، ص۱۷۷.
[۲۷] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۳، ص۱۵۲.
[۳۱] جمحی، محمد بن سلام، طبقات الشعراء، ص۱۲۱.



۱. مرزبانی، محمد بن عمران، معجم الشعراء، ص۲۸۹.    
۲. امین، سید حسن، مستدرکات اعیان الشیعه، ج۳، ص۱۷۵.
۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۷، ص۲۲۸.    
۴. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۲۲۰.    
۵. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۰، ص۷۶.    
۶. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۴، ص۱۱۲.    
۷. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۶، ص۴۹.    
۸. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۰، ص۸۱.    
۹. امین، سید حسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۲۵.    
۱۰. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۹، ص۶.    
۱۱. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۵، ص۱۵۲.    
۱۲. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۹، ص۶.    
۱۳. محمدجواد مشکور و کاظم مدیرشانه‌چی، فرهنگ فرق اسلامی، ص۳۷۳.
۱۴. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۴، ص۱۰۶.    
۱۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۷، ص۲۲۸.    
۱۶. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۶، ص۴۹.    
۱۷. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۲۱۹.    
۱۸. مرزبانی، محمد بن عمران، معجم الشعراء، ص۲۸۹.    
۱۹. ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۱۵۲.    
۲۰. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۹، ص۲۷-۲۸.    
۲۱. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۵، ص۱۵۲.    
۲۲. امین، سید حسن، مستدرکات اعیان الشیعه، ج۳، ص۱۷۷.
۲۳. آمدی، حسن بن بشر، المؤتلف و المختلف، ص۲۲۲.    
۲۴. ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، ج۲، ص۲۴۹.    
۲۵. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۲، ص۳۶.    
۲۶. جمحی، محمد بن سلام، طبقات فحول الشعراء، ج۲، ص۵۳۴.    
۲۷. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۳، ص۱۵۲.
۲۸. تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۸، ص۵۵۸.    
۲۹. ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، الشعر و الشعراء، ص۴۹۹.    
۳۰. مرزبانی، محمد بن عمران، الموشح، ص۱۹۴.    
۳۱. جمحی، محمد بن سلام، طبقات الشعراء، ص۱۲۱.
۳۲. ابن حزم، علی بن احمد، جمهرة انساب العرب، ص۲۳۸.    
۳۳. ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، المعارف، ص۴۵۶.    
۳۴. ابن منظور، محمد بن مکرم، مختصر تاریخ دمشق، ج۲۱، ص۱۵۱.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۳۰، برگرفته از مقاله «کثّیر خزاعی».






جعبه ابزار