• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کاتبان مصاحف

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کاتبان مصاحف به نویسندگان مصحف از صحابه و تابعان ، و نویسندگان مصاحف عثمانی اطلاق می‌شود.



«مصحف» به مجموعه گردآوری شده قرآن در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم یا پس از آن توسط صحابه گفته می‌شود.


ادله بسیاری هست که نشان می‌دهد آیات قرآن در عصر نبوی و همزمان با نزول، به دستور پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم توسط جمعی از صحابه آن حضرت که به نام «کتاب وحی» شهرت یافتند، روی ابزارهای خاص آن دوران تحریر می‌شد. طبق روایتی از امام صادق علیه‌السّلام در بحارالانوار (ج ۹۲، ص۴۸) آیه‌های هر سوره در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم تحریر و نسخه‌ای از آن در خانه آن حضرت نگهداری می‌شد؛ همچنان که برخی از کاتبان برای خود نیز نسخه‌ای برمی داشتند. پس از رحلت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم حضرت علی علیه‌السّلام و سپس برخی دیگر از صحابه کوشیدند از آیات و سوره‌های قرآنی که روی ابزارهای گوناگون نوشته شده و در خانه پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و نیز صحابه بزرگ دیگر و کاتبان وحی بود، یک نسخه تهیه کنند و میان جلدین بگذارند. تابعان هم از روی نسخه صحابه برای خود مصحف رونویسی کرده، نزد خود نگه می‌داشتند. عثمان کمیته‌ای از میان صحابه و کاتبان وحی برگزید که مصاحف عثمانی را بر اساس مصاحف موجود تهیه و به بلاد مهم اسلامی ارسال کردند.


بنابراین، مراد از کاتبان مصاحف، آن دسته از صحابه و تابعان است که مصحفی را نگاشتند یا در نگارش مصاحف عثمانی نقش داشتند.
[۳] رامیار، محمود، تاریخ قرآن، ص۳۳۳.
[۶] منصور، عبد القادر محمد، موسوعة علوم القرآن، ص۹۳-۹۷.



مصاحف ؛
مصاحف شخصی ؛
مصاحف صحابه ؛
مصاحف تابعین .


۱. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۲۰۲-۲۱۱.    
۲. زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن، ج۱، ص۲۳۳.    
۳. رامیار، محمود، تاریخ قرآن، ص۳۳۳.
۴. معرفت، محمد هادی، التمهید فی علوم القرآن، ج۱، ص۲۷۳.    
۵. زرقانی، محمد عبد العظیم، مناهل العرفان فی علوم القرآن، ج۱، ص۲۴۶-۲۵۷.    
۶. منصور، عبد القادر محمد، موسوعة علوم القرآن، ص۹۳-۹۷.



فرهنگ‌نامه علو قرآنی، برگرفته از مقاله «کاتبان مصاحف».    



جعبه ابزار