• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

پیرجمال‌الدین محمد اردستانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



پیرجمال‌الدّین محمّد اردستانی معروف به «پیر جمالی» و متخلّص به «جمالی» عارف سالک و ادیب شاعر قرن نهم هجری می‌باشد.



پیرجمال‌الدّین محمّد اردستانی معروف به «پیرجمالی» و متخلّص به «جمالی» عارف سالک و ادیب شاعر، در سال ۸۱۶ق در اردستان متولّد شد و در زادگاه خود به تحصیل پرداخت و چون علم رسمی او را قانع نکرد به سفر پرداخت و به مکه معظّمه مشرّف شد. پس از بازگشت به اردستان نزد عارف سالک آن جا پیرمرتضی علی اردستانی رفته و مراتب طریقت و سیر و سلوک را نزد او طی کرده و پس از فوت او به ارشاد مردم پرداخته و سلسله «پیر جمالیه» را تاسیس کرده است. وی سرانجام در ۸۷۹ق وفات یافته و در بقعه پیر مرتضی در محلّه فهره اردستان مدفون شد.


وی در نظم و نثر و فقه و حدیث و منطق و کلام نیز مهارت داشته و تالیفاتی از خود به یادگار گذاشته است که از آن جمله است:
۱. «بیان الحق فی احوال سیّد المرسلین»، شامل ۷ مثنوی به نام‌های: «مصباح الارواح»، «احکام المُحِبیّن»، «نهایه الحکمه»، «بدایه المُحَبّه»، «هدایه المعرفه»، «فتح الابواب» و «شرح الواصلین». ۲. منظومه «شرح الکنوز و کشف الرّموز» ۳. «مرآت الافراد» (مجموعه ۴۹ رساله کوچک) ۴. منظومه «روح القدس» ۵. «تنبیه الغافلین» (نظم و نثر) ۶. منظومه «مهر قلوب» ۷. «قدرت نامه» ۸. «نصرت نامه» ۹. «فرصت نامه» ۱۰. «مرآت الحبیب» ۱۱. «رباعیات» در شرح منظومه «صفوت اهل التحقیق» افضل الدّین کاشانی ۱۲. منظومه «مهرافروز و آفتاب ظلمت سوز» ۱۳. «کنز الدّقایق و میزان الحقایق» ۱۴. «کشف الارواح» ۱۵. «مدح الفقر» ۱۶. «معلومات اسرار القلب و مفهومات انوار القلوب» ۱۷. «فتح الابواب و حقیقه الآداب» ۱۸. «مکاتب» ۱۹. «نورٌ علی نور» ۲۰. مثنوی «ناظر و منظور» ۲۱. «المسطور فی رقّ المنشور» ۲۲. «استقامت نامه» ۲۳. «مشکات المحبین» ۲۴. «کلیات اشعار»
[۱] رفیعی‌مهرآبادی، ابوالقاسم، آتشکده اردستان، ج۲، ص۳۵۰-۴۰۶.
[۲] نفیسی، سعید، تاریخ نظم و نثر، ص۲۴۴.
[۵] صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات، ج۴، ص۴۵۵.
[۶] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ذیل «جمال الدّین»، ص۹۸.



۱. رفیعی‌مهرآبادی، ابوالقاسم، آتشکده اردستان، ج۲، ص۳۵۰-۴۰۶.
۲. نفیسی، سعید، تاریخ نظم و نثر، ص۲۴۴.
۳. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه:مجلدات مختلف.    
۴. مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۱، ص۴۲۸.    
۵. صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات، ج۴، ص۴۵۵.
۶. دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ذیل «جمال الدّین»، ص۹۸.



مهدوی، سیدمصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۲، ص۱۹۷-۱۹۸.    



جعبه ابزار