• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وظایف مسلمانان در برابر انفال

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



قرآن کریم در مورد انفال مسلمانان را به رعایت تقوای الهی و اطاعت از خدا و رسول دستور می‌دهد.



پس از واگذاری مالکیت انفال به خدا و رسول در آیه انفال ، قرآن کریم مسلمانان را به رعایت تقوای الهی و اطاعت از خدا و رسول فرامی‌خواند:«قُلِ الاَنفالُ لِلّهِ والرَّسولِ فَاتَّقُوا اللّهَ واَصلِحوا ذاتَ بَینِکُم و اَطیعُوا‌اللّهَ و رَسولَهُ اِن کُنتُم مُؤمِنین». در آیات سوره حشر نیز پس از بیان تعلق انفال به رسول خدا و ذکر مصارف آن همین فرمان آمده است:«وما ءاتکُمُ الرَّسولُ فَخُذوهُ وما نَهکُم عَنهُ‌فَانتَهوا واتَّقوا اللّهَ اِنَّ اللّهَ شَدیدُ العِقاب». توصیه مسلمانان به رعایت تقوا و هشدار به آنان در مورد کیفر شدید الهی پس از بیان مالکیت انفال و موارد مصرف آن می‌تواند به این مطلب اشاره داشته باشد که مسلمانان باید در مورد انفال نهایت دقت و مراقبت را داشته باشند و آنچه حکومت به آنان واگذار کرد بپذیرند و از آنچه آنان را نهی کرد بپرهیزند،
[۳] مجمع البیان، ج‌۹، ص‌۳۹۲.
[۴] روح المعانی، مج‌۱۵، ج‌۲۸، ص‌۷۱‌-۷۲.
[۵] المیزان، ج‌۱۹، ص‌۲۰۴.
چنان‌که از امر به اطاعت از خدا و رسول در آیه انفال و درپی دستور رفع اختلاف همین مطلب استفاده می‌شود.
[۶] مجمع البیان، ج‌۴، ص‌۷۹۷.
در روایات اهل‌بیت (علیهم‌السلام) نیز بر عدم جواز تصرف در انفال بدون اذن امام تأکید شده است
[۷] وسائل الشیعه، ج‌۹، ص‌۵۲۵‌-۵۲۶‌.
، ازاین‌رو فقهای اسلامی تصرف در انفال بدون اجازه امام یا حاکم اسلامی را غاصبانه و ناروا دانسته‌اند
[۹] شرایع الاسلام، ج‌۱، ص‌۱۸۴.
[۱۰] کتاب البیع، ج‌۳، ص‌۲۶.
[۱۱] دراسات فی ولایة الفقیه، ج‌۴، ص‌۱۰۷.
؛ لیکن روایات دیگری از اهل‌بیت (علیهم‌السلام) دلالت دارد که همه این اموال یا بعض آن برای عموم مردم
[۱۲] الکافی، ج‌۵‌، ص‌۲۷۹.
[۱۳] من لایحضره الفقیه، ج‌۳، ص‌۲۴۰.
[۱۴] الاستبصار، ج‌۳، ص‌۱۰۷.
یا خصوص شیعه
[۱۷] جامع احادیث الشیعه، ج‌۱، ص‌۸۷‌-۱۰۰.
تحلیل شده است و برخی از فقیهان نیز براساس این روایات تصرف در همه یا بخشی از انفال را حلال دانسته‌اند
[۱۹] مستمسک العروه، ج‌۹، ص‌۶۰۴- ۶۰۶‌.
؛ اما برخی فقیهان متأخّر جواز تصرف در همه یا بخشی از انفال را منوط به عدم وجود حاکمیت اسلامی دانسته‌اند
[۲۰] دراسات فی ولایة الفقیه، ج‌۴، ص‌۱۱۰.
[۲۱] دراسات فی ولایة الفقیه، ج‌۴، ص‌۱۲۰.
و با وجود حکومت اسلامی در صورت تصرف بدون اجازه ، جلوگیری از چنین تصرفاتی یا گرفتن قیمت اموال استفاده شده را حق چنین حکومتی بر شمرده‌اند.



۱. انفال/سوره۸، آیه۱.    
۲. حشر/سوره۵۹، آیه۷.    
۳. مجمع البیان، ج‌۹، ص‌۳۹۲.
۴. روح المعانی، مج‌۱۵، ج‌۲۸، ص‌۷۱‌-۷۲.
۵. المیزان، ج‌۱۹، ص‌۲۰۴.
۶. مجمع البیان، ج‌۴، ص‌۷۹۷.
۷. وسائل الشیعه، ج‌۹، ص‌۵۲۵‌-۵۲۶‌.
۸. مستدرک الوسائل، ج‌۷، ص‌۲۹۸‌-۳۰۱.    
۹. شرایع الاسلام، ج‌۱، ص‌۱۸۴.
۱۰. کتاب البیع، ج‌۳، ص‌۲۶.
۱۱. دراسات فی ولایة الفقیه، ج‌۴، ص‌۱۰۷.
۱۲. الکافی، ج‌۵‌، ص‌۲۷۹.
۱۳. من لایحضره الفقیه، ج‌۳، ص‌۲۴۰.
۱۴. الاستبصار، ج‌۳، ص‌۱۰۷.
۱۵. وسائل الشیعه، ج‌۹، ص‌۵۴۳‌.    
۱۶. وسائل الشیعه، ج‌۹، ص‌۵۵۴‌.    
۱۷. جامع احادیث الشیعه، ج‌۱، ص‌۸۷‌-۱۰۰.
۱۸. جواهر الکلام، ج‌۱۶، ص‌۱۳۴‌-۱۴۱.    
۱۹. مستمسک العروه، ج‌۹، ص‌۶۰۴- ۶۰۶‌.
۲۰. دراسات فی ولایة الفقیه، ج‌۴، ص‌۱۱۰.
۲۱. دراسات فی ولایة الفقیه، ج‌۴، ص‌۱۲۰.
۲۲. صحیفه نور، ج‌۲۰، ص‌۱۶۵.    
۲۳. صحیفه نور،ج‌۲۱، ص‌۳۴.    



مرکز دائرة المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله «بر گرفته انفال».    



جعبه ابزار