نیاز به هدایت الهی (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در
آیات قرآن به نیازمند بودن انسان به
هدایت اشاره شده است.
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، وظيفه دار اعلام نياز خود به هدايتهاى الهى، براى مصونيت از
غفلت و
نسیان:
«الّا ان يَشاءَ اللَّهُ واذكُر رَبَّكَ اذا نَسيتَ وقُل عَسى ان يَهدِيَنِ رَبّى لِاقرَبَ مِن هذا رَشَدا؛
مگر اين‌كه خدا بخواهد. و هرگاه فراموش كردى، پروردگارت را به خاطر بياور؛ و بگو: اميدوارم كه پروردگارم مرا به راهى‌روشن‌تر از اين هدايت كند.»
دلایل نیازمندی به هدایت الهی عبارتند از:
انسان، محتاج و نيازمند به هدايتهاى الهى، براى نيل به
سعادت:
۱. «قُلنَا اهبِطوا مِنها جَميعًا فَامّا يَأتِيَنَّكُم مِنّى هُدًى فَمَن تَبِعَ هُداىَ فَلا خَوفٌ عَلَيهِم ولاهُم يَحزَنون؛
گفتيم: همگى از آن، فرود آييد! ولى هرگاه هدايتى از طرف من براى شما آمد، كسانى كه از آن پيروى كنند، نه ترسى بر آنهاست، و نه
اندوهگین مى‌شوند.»
۲. «قُل فَأتوا بِكِتبٍ مِن عِندِ اللَّهِ هُوَ اهدى مِنهُما اتَّبِعهُ ان كُنتُم صدِقين • فَان لَم يَستَجيبوا لَكَ فَاعلَم انَّما يَتَّبِعونَ اهواءَهُم ومَن اضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَوهُ بِغَيرِ هُدًى مِنَ اللَّهِ انَّ اللَّهَ لا يَهدِى القَومَ الظلِمين؛
بگو: (اگر راست مى‌گوييد كه
تورات و
قرآن از سوى خدا نيست)، كتابى هدايت بخش‌تر از اين دو از نزد خدا بياوريد، تا از آن پيروى كنم! اگر پيشنهاد تو را نپذيرند، بدان كه آنان تنها از هوسهاى خود پيروى مى‌كنند. و چه كسى گمراهتر است از آن كس كه پيروى
هوای نفس خويش كرده و هيچ هدايت الهى را نپذيرفته؟! به يقين خداوند گروه
ستمکاران را هدايت نمى‌كند.»
۳. «واتَّبِعوا احسَنَ ما انزِلَ الَيكُم مِن رَبّكُم مِن قَبلِ ان يَأتِيَكُمُ العَذابُ بَغتَةً وانتُم لا تَشعُرون • او تَقولَ لَو انَّ اللَّهَ هَدنى لَكُنتُ مِنَ المُتَّقين؛
و از بهترين دستورهايى كه از سوى پروردگارتان بر شما نازل شده پيروى كنيد پيش از آن‌كه عذاب الهى ناگهان به سراغ شما آيد در حالى كه از آن آگاه نيستند! يا بگويد: اگر خداوند مرا هدايت مى‌كرد، از
پرهیزگاران بودم.»
انسان، نيازمند هدايت الهى، براى
نجات از
گمراهی:
«فَلَمّا رَءَا القَمَرَ بازِغًا قالَ هذا رَبّى فَلَمّا افَلَ قالَ لَن لَم يَهدِنى رَبّى لَاكونَنَّ مِنَ القَومِ الضّالّين؛
و هنگامى كه ماه را ديد كه سينه
افق را مى‌شكافد، گفت: اين پروردگار من است؟! امّا هنگامى كه آن هم
غروب كرد، گفت: اگر پروردگارم مرا راهنمايى نكند، مسلّما از گروه
گمراهان خواهم بود.»
هدايت و راه‌يابى به
حق، نيازى فطرى و خواست و ارزشى همگانى:
۱. اهدِنَا الصِّرطَ المُستَقيم.
۲. «يقَومِ لَكُمُ المُلكُ اليَومَ ظهِرينَ فِى الارضِ فَمَن يَنصُرُنا مِن بَأسِ اللَّهِ ان جاءَنا قالَ فِرعَونُ ما اريكُم الّا ما ارى وما اهديكُم الّا سَبيلَ الرَّشاد؛
اى قوم من! امروز
حکومت از آن شماست و در اين سرزمين پيروزيد؛ اگر
عذاب خدا به سراغ ما آيد، چه كسى ما را يارى خواهد كرد؟!
فرعون گفت: من جز آنچه را
مصلحت مى‌بينيم به شما ارائه نمى‌دهم، و شما را جز به راه صحيح راهنمايى نمى‌كنم. (دستور، همان
قتل موسی است.)»
۳. «وقالَ الَّذى ءامَنَ يقَومِ اتَّبِعونِ اهدِكُم سَبيلَ الرَّشاد؛
كسى كه از
قوم فرعون ايمان آورده بود گفت: اى قوم من! از من پيروى كنيد تا شما را به راه صواب، راهنمايى كنم.»
۴. «قلَ اوَ لَو جِئتُكُم بِاهدى مِمّا وجَدتُم عَلَيهِ ءاباءَكُم قالوا انّا بِما ارسِلتُم بِهِ كفِرون؛
پيامبرشان گفت: آيا اگر من براى شما آيينى هدايت‌بخش‌تر از آنچه پدرانتان را بر آن يافتيد آورده باشم (بازهم انكار مى‌كنيد)؟! گفتند: (آرى،) ما به آنچه شما به آن فرستاده شده‌ايد كافريم.»
آثار هدایت (قرآن).
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۳، ص۹۳، برگرفته از مقاله «نیاز به هدایت الهی».
