نظام‌الدین محمد بن عمر آل‌برهان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نظام‌الدین محمد بن عمر، از عالمان صاحب‌نام
آل برهان می‌باشد؛ این
خاندان، خاندانی روحانی و سیاسی در
ماوراءالنهر و
بخارا در
سده ۶ و ۷ق/۱۲ و ۱۳م بوده است.
وی از عالمان صاحب‌نام آل برهان به شمار آمده است، اما از احوال او چندان چیزی دانسته نیست.
عوفی که معاصر وی بوده و او را دیده است، آگاهی روشنتری بدست می‌دهد و می‌گوید: محمد به دلیل اختلافات خانوادگی ترک دیار کرده به
خراسان آمده و مدتی در این سامان اقامت گزیده است. عوفی در ۶۰۰ق/۱۲۰۴م هنگام
سفر از
خراسان به
بخارا، او را در «آموی» دیده و چند روزی نزد او مانده و نامه‌ای از وی برای پدرش
عمر بن مسعود برده است. وی محمد را چنین می‌شناساند: «جوانی که چرخ پیر در هنر، چو آن جوان نیاورده بود و ایام در اثنای دوران از ابنای خود مثل او نپرورده. در دقایق فتوی بر مشایخ کبار فایق آمده بود و در میدان فضایل بر سواران افاضل سابق، و در غوامض علوم حساب و
هندسه و
جبر و مقابله کس با او مقابله نتوانستی کرد و در حل مشکلات اقلیدس،
افلاطون پیش او زبون بودی». سال درگذشت او دانسته نیست.
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «آل برهان»، ج۱، ص۳۸۳.
