نسخ حکم و تلاوت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

نسخ حکم و تلاوت، ادعای نسخ حکم و حذف عین لفظ آیه دالّ بر آن را می‌گویند.

---

«نسخ حکم و تلاوت» از موارد ادعایی نسخ قرآن است که به آن « نسخ خط و حکم »، « نسخ رسم و حکم » و « نسخ لفظ و حکم » نیز می‌گویند.
ادعا شده است آیاتی در قرآن بوده که حکم تشریعی داشته است و مسلمانان آن را تلاوت و به حکم آن عمل می‌کردند و پس از مدتی حکم آن نسخ شده و متن آن از قرآن حذف و از خاطرها رفته است.

---

۲.۱ - علمای شیعه

علمای شیعه بر عدم وقوع نسخ حکم و تلاوت اتفاق نظر دارند؛ مانند نسخ تلاوت که واقع نشده است و جایز هم نیست؛ زیرا لازمه این نوع نسخ، پذیرش تحریف در قرآن است.
ولی برخی از اهل حدیث عامه و عده‌ای از محدثان سطحی نگر، این نوع نسخ را جایز می‌دانند، و دلیل آنان حدیثی از عایشه است که: در بین آن چه به عنوان قرآن نازل شده، جمله «عشر رضعات معلومات یحرمن» وجود داشته و سپس به «خمس معلومات» نسخ شده و تا درگذشت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به عنوان قرآن خوانده می‌شده است.

۲.۲ - علمای اهل سنّت

محققان اهل سنّت همچون زرکشی ، سرخسی ، شافعی ، جزری ، سایس ، عریض و... در کتاب‌های خود بر بطلان این گونه نسخ تصریح کرده‌اند.

---