• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نزول باران (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



در قرآن کریم اهداف و علل نزول باران بیان شده است که در ادامه به این آیات اشاره می کنیم:





۱.۱ - شكرگزارى‌

ايجاد زمينه شکر نعمتهاى خداوند در انسانها، از اهداف نزول باران:
وهو الّذى أرسل الرّيح بشرا بين يدى رحمته وأنزلنا من السّماء ماء طهورا• لّنحيى به بلدة مّيتا ونسقيه ممّا خلقنا أنعما وأناسىّ كثيرا• ولقد صرّفنه بينهم ليذّكّروا فأبى‌ أكثر النّاس إلّاكفورا.
«لام» در جمله «ليذكّروا» براى تعليل است و منظور، يادآورى نعمتها و شكرگزارى خداوند است.

۱.۲ - عبرت‌آموزى‌

پندگیری و عبرت‌آموزی انسانها، از اهداف نزول باران:
وهو الّذى أرسل الرّيح بشرا بين يدى رحمته وأنزلنا من السّماء ماء طهورا• لّنحيى به بلدة مّيتا ونسقيه ممّا خلقنا أنعما وأناسىّ كثيرا• ولقد صرّفنه بينهم ليذّكّروا ....

۱.۳ - تفكّر در نزول باران‌

لزوم تفکّر در چگونگى نزول باران:
۱. ... وما أنزل اللّه من السّماء من مّاء فأحيا به الأرض بعد موتها وبثّ فيها من كلّ دابّة وتصريف الرّيح والسّحاب المسخّر بين السّماء والأرض لأيت لّقوم يعقلون.
۲. إنّما مثل الحيوة الدّنيا كمآء أنزلنه من السّمآء ... كذلك نفصّل الأيت لقوم يتفكّرون.
۳. هو الّذى أنزل من السّمآء مآء لّكم ... إنّ فى ذلك لأية لّقوم يتفكّرون.
۴. ... وأنزل من السّمآء مآء ...• ... إنّ فى ذلك لأيت لّاولى النّهى‌.
۵. ألم تر أنّ اللّه أنزل من السّماء ماء ....
۶. ألم تر أنّ اللّه يزجى سحابا ثمّ يؤلّف بينه ثمّ يجعله ركاما فترى الودق يخرج من خلله وينزّل من السّماء من جبال فيها من برد ....
۷. و من ءايته يريكم البرق خوفا وطمعا وينزّل من السّماء ماء ... إنّ فى ذلك لأيت لّقوم يعقلون.
۸. ألم تر أنّ اللّه أنزل من السّماء ماء ....
۹. ألم تر أنّ اللّه أنزل من السّماء ماء ... إنّ فى ذلك لذكرى‌ لأولى الألبب.
۱۰. ... وما أنزل اللّه من السّماء ... ءايت لّقوم يعقلون.




۲.۱ - ابر

۴۸) ابرها، وسيله لازم براى نزول باران:
۱. الّذى جعل لكم‌الأرض فرشا والسّماء بناء وأنزل من السّماء ماء ....
«السّماء» در اين آيه به معناى ابر است. در آيات مشابه هم ممكن است «السّماء» به همين معنا باشد.
۲. وهو الّذى أنزل من السّمآء مآء ....
۳. وهو الّذى يرسل‌ الرّيح بشرا بين يدى رحمته حتّى‌ إذا أقلّت سحابا ثقالًا سقنه لبلد مّيّت فأنزلنا به المآء ....
۴. ... و ينزّل عليكم مّن السّمآء مآء ....
۵. إنّما مثل الحيوة الدّنيا كمآء أنزلنه من السّمآء ....
۶. ويقوم استغفروا ربّكم ثمّ توبوا إليه يرسل السّمآء عليكم مّدرارا ....
۷. أنزل من السّمآء مآء فسالت أودية بقدرها ....
۸. اللّه الّذى خلق السّموت والأرض وأنزل من السّمآء مآء ....
۹. وأرسلنا الرّيح لوقح فأنزلنا من السّمآء مآء ....
۱۰. واللَّه أنزل من السّمآء مآء ....
۱۱. واضرب لهم مّثل الحيوة الدّنيا كمآء أنزلنه من السّمآء ....
۱۲. الّذى جعل لكم الأرض مهدا ... وأنزل من السّمآء مآء ....
۱۳. ألم تر أنّ اللّه أنزل من السّماء ماء ....
۱۴. وأنزلنا من السّماء ماء بقدر فأسكنَّه فى الأرض ....
۱۵. ألم تر أنّ اللّه يزجى سحابا ثمّ يؤلّف بينه ثمّ يجعله ركاما فترى الودق يخرج من خلله وينزّل من السّماء من جبال فيها من برد ....
۱۶. وهو الّذى أرسل الرّيح بشرا بين يدى رحمته وأنزلنا من السّماء ماء طهورا.
۱۷. اللّه الّذى يرسل الرّيح فتثير سحابا فيبسطه فى السّماء كيف يشاء ويجعله كسفا فترى الودق يخرج من خلله ....
۱۸. و اللّه الّذى أرسل الرّيح فتثير سحابا فسقنه إلى‌ بلد مّيّت فأحيينا به الأرض بعد موتها ....
۱۹. أفرءيتم الماء الّذى تشربون‌• ءأنتم أنزلتموه من المزن أم نحن المنزلون.
۲۰. وأنزلنا من المعصرت ماء ثجّاجا.
۲۱. والسّماء ذات الرّجع.
مقصود از «ذات الرجع»، «ذات المطر» (داراى باران) است.

۲.۲ - استغفار

•• استغفار و طلب آمرزش به درگاه خداوند، از عوامل نزول بارانهاى مفيد و مستمرّ:
ويقوم استغفروا ربّكم ... يرسل السّمآء عليكم مّدرارا ....
«مدرار» صیغه مبالغه به معناى بارانهاى مفيد، زياد و مستمرّ است.
فقلت استغفروا ربّكم إنّه كان غفّارا• يرسل السّماء عليكم مّدرارا.
•• طلب آمرزش از خداوند براى بخشش گناه شرک از عوامل نزول بارانهاى مفيد و مستمرّ:
ويقوم استغفروا ربّكم ثمّ توبوا إليه يرسل السّمآء عليكم مّدرارا ويزدكم قوّة إلى‌ قوّتكم ولاتتولّوا مجرمين.
فقلت استغفروا ربّكم إنّه كان غفّارا• يرسل السّماء عليكم مّدرارا.
برداشت فوق بر اين اساس است كه استغفار در آيات مذكور فقط براى آلودگى از شرک باشد.

۲.۳ - ايمان‌

•• ایمان، زمينه بهره‌مندى از بركات باران:
ولو أنّ أهل القرى‌ ءامنوا واتّقوا لفتحنا عليهم بركت مّن السّمآء والأرض ....
ويقوم استغفروا ربّكم ثمّ توبوا إليه يرسل السّمآء عليكم مّدرارا ويزدكم قوّة إلى‌ قوّتكم ولاتتولّوا مجرمين.
مقصود از «توبوا» توبه از شرک است و توبه از شرك مقدّمه ايمان است.
فقلت استغفروا ربّكم إنّه كان غفّارا• يرسل‌ السّماء عليكم مّدرارا.
مقصود از «استغفروا» ايمانى است كه استغفار از گناه باشد.
•• استقامت بر ایمان، از عوامل بهره‌مندى از باران مفید:
وألّو استقموا على الطّريقة لأسقينهم مّاء غدقا.
«غدق» در لغت به معناى باران است و بنا بر قولى مقصود از «الطّريقة» طريق ایمان و هدایت و منظور از «غدقا» نزول باران زياد است.

۲.۴ - بادها

•• بادها، وسيله بارورى ابرها و نزول باران:
وأرسلنا الرّيح لوقح فأنزلنا من السّمآء مآء فأسقينكموه ومآ أنتم له بخزنين.
•• بادها، عامل حركت ابرها و بشارت‌دهنده نزول باران:
۱. وهو الّذى يرسل‌الرّيح بشرا بين يدى رحمته حتّى‌ إذا أقلّت سحابا ثقالًا سقنه لبلد مّيّت فأنزلنا به المآء ....
۲. وهو الّذى أرسل الرّيح بشرا بين يدى رحمته وأنزلنا من السّماء ماء طهورا.
۳. ... ومن يرسل الرّيح بشرا بين يدى رحمته ....
۴. ومن ءايته أن يرسل الرّياح مبشّرت وليذيقكم مّن رّحمته ....
۵. اللّه الّذى يرسل الرّيح فتثير سحابا فيبسطه فى السّماء كيف يشاء ويجعله كسفا فترى الودق يخرج من خلله فإذا أصاب به من يشاء من عباده إذا هم يستبشرون.
۶. و اللّه الّذى أرسل الرّيح فتثير سحابا فسقنه إلى‌ بلد مّيّت فأحيينا به الأرض بعد موتها ....

۲.۵ - تقوا

تقوا، زمينه‌ساز نزول باران و بهره‌مندى از بركات آن:
ولو أنّ أهل القرى‌ ءامنوا واتّقوا لفتحنا عليهم بركت مّن السّمآء ....

۲.۶ - توبه‌

•• توبه، از عوامل نزول بارانهاى زياد و مستمرّ:
و يقوم استغفروا ربّكم ثمّ توبوا إليه يرسل السّماء عليكم مدرارا ....
•• توبه از شرک و عبادت غیر خدا از عوامل نزول بارانهاى زياد و مستمرّ:
ويقوم استغفروا ربّكم ثمّ توبوا إليه يرسل السّمآء عليكم مّدرارا ويزدكم قوّة إلى‌ قوّتكم ولاتتولّوا مجرمين.

۲.۷ - عمل به كتب آسمانى‌

عمل به کتابهای آسمانی، از عوامل نزول باران و ديگر مواهب آسمانی:
ولو أنّهم أقاموا التّورل- ة والإنجيل ومآ أنزل إليهم مّن رّبّهم لأكلوا من فوقهم ....
مقصود از «لأكلوا من فوقهم» نزول باران از آسمان است.


۱. فرقان/سوره۲۵، آیات۴۸- ۵۰.    
۲. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۵، ص ۲۲۸.    
۳. فرقان/سوره۲۵، آیات۴۸- ۵۰.    
۴. بقره/سوره۲، آیه۱۶۴.    
۵. یونس/سوره۱۰، آیه۲۴.    
۶. نحل/سوره۱۶، آیه۱۰.    
۷. نحل/سوره۱۶، آیه۱۱.    
۸. طه/سوره۲۰، آیه۵۳.    
۹. طه/سوره۲۰، آیه۵۴.    
۱۰. حج/سوره۲۲، آیه۶۳.    
۱۱. نور/سوره۲۴، آیه۴۳.    
۱۲. روم/سوره۳۰، آیه۲۴.    
۱۳. فاطر/سوره۳۵، آیه۲۷.    
۱۴. زمر/سوره۳۹، آیه۲۱.    
۱۵. جاثیه/سوره۴۵، آیه۵.    
۱۶. بقره/سوره۲، آیه۲۲.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱، ص ۱۵۵.    
۱۸. انعام/سوره۶، آیه۹۹.    
۱۹. اعراف/سوره۷، آیه۵۷.    
۲۰. انفال/سوره۸، آیه۱۱.    
۲۱. یونس/سوره۱۰، آیه۲۴.    
۲۲. هود/سوره۱۱، آیه۵۲.    
۲۳. رعد/سوره۱۳، آیه۱۷.    
۲۴. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۳۲.    
۲۵. حجر/سوره۱۵، آیه۲۲.    
۲۶. نحل/سوره۱۶، آیه۶۵.    
۲۷. کهف/سوره۱۸، آیه۴۵.    
۲۸. طه/سوره۲۰، آیه۵۳.    
۲۹. حج/سوره۲۲، آیه۶۳.    
۳۰. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱۸.    
۳۱. نور/سوره۲۴، آیه۴۳.    
۳۲. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۸.    
۳۳. روم/سوره۳۰، آیه۴۸.    
۳۴. فاطر/سوره۳۵، آیه۹.    
۳۵. واقعه/سوره۵۶، آیه۶۸.    
۳۶. واقعه/سوره۵۶، آیه۶۹.    
۳۷. نبأ/سوره۷۸، آیه۱۴.    
۳۸. طارق/سوره۸۶، آیه۱۱.    
۳۹. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱۰، ص ۷۱۶.    
۴۰. هود/سوره۱۱، آیه۵۲.    
۴۱. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۵، ص ۲۵۶- ۲۵۷.    
۴۲. نوح/سوره۷۱، آیه۱۰.    
۴۳. نوح/سوره۷۱، آیه۱۱.    
۴۴. هود/سوره۱۱، آیه۵۲.    
۴۵. نوح/سوره۷۱، آیه۱۰.    
۴۶. نوح/سوره۷۱، آیه۱۱.    
۴۷. اعراف/سوره۷، آیه۹۶.    
۴۸. هود/سوره۱۱، آیه۵۲.    
۴۹. زمخشری، محمود بن عمر، الکشّاف، ج ۲، ص ۴۰۲.    
۵۰. نوح/سوره۷۱، آیه۱۰.    
۵۱. نوح/سوره۷۱، آیه۱۱.    
۵۲. ابن عاشور، طاهر بن محمد، تفسیر التحریر و التنویر، ج ۲۹، ص ۱۹۷.    
۵۳. جن/سوره۷۲، آیه۱۶.    
۵۴. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج ۱۰، ص ۲۸۲، «غدق».    
۵۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱۰، ص ۵۵۹.    
۵۶. حجر/سوره۱۵، آیه۲۲.    
۵۷. اعراف/سوره۷، آیه۵۷.    
۵۸. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۸.    
۵۹. نمل/سوره۲۷، آیه۶۳.    
۶۰. روم/سوره۳۰، آیه۴۶.    
۶۱. روم/سوره۳۰، آیه۴۸.    
۶۲. فاطر/سوره۳۵، آیه۹.    
۶۳. اعراف/سوره۷، آیه۹۶.    
۶۴. هود/سوره۱۱، آیه۵۲.    
۶۵. هود/سوره۱۱، آیه۵۲.    
۶۶. مائده/سوره۵، آیه۶۶.    
۶۷. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۳، ص ۳۴۱.    



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۷۸، برگرفته از مقاله «نزول باران ».    


رده‌های این صفحه : باران | موضوعات قرآنی




جعبه ابزار