• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مهد (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





مَهْد (به فتح میم و سکون هاء)، از واژگان قرآن‌ کریم به معنای آماده کردن است. کلمه مهد در قرآن سه بار به کار رفته است.



مَهْد به معنی آماده كردن است. «مهد الفراش: بسطه و وطّأه» گهواره را از آن جهت مهد گويند كه براى بچه آماده شده است‌.


(قالُوا كَيْفَ نُكَلِّمُ مَنْ كانَ فِي‌ الْمَهْدِ صَبِيًّا) «گفتند با بچّه‌ایی كه در گهواره است چطور سخن گویيم؟!» پس «مهد» مصدر به معنى مفعول است يعنى آماده شده‌.
(الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ‌ مَهْداً وَ سَلَكَ لَكُمْ فِيها سُبُلًا) «خدایی كه زمين را براى زندگى شما آماده كرد و در آن به نفع شما راه ها قرار داد.»
چنان‌كه فرموده‌ (وَ جَعَلَ لَكُمْ فِيها سُبُلًا) (و براى شما در آن راه‌هايى آفريد) آمادگى زمين براى زندگى انسان در شش دوران انجام پذيرفته كه شايد ميليون‌ها سال طول كشيده باشد، رجوع شود به اوایل سوره فصلت.
مِهَاد: نيز به معنى آماده شده است‌ (أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ‌ مِهاداً) «آيا زمين را براى زندگى آماده نكرديم؟» در همه اين آیات اشاره به قدرت لا يزال خداوندى و بيدارى انسان هست اين زمین و آب و هوا و موادّ خوراكى و هزاران اسرارى كه علم به قسمتى از آن‌ها راه يافته آمادگی هاى زمين براى حيات انسانى است فَسُبْحانَ مَنْ‌ لَهُ الْخَلْقُ وَ الْأَمْرُ.
(وَ الْأَرْضَ فَرَشْناها فَنِعْمَ‌ الْماهِدُونَ‌) «زمين را گسترديم، خوب آماده كنندگانيم.»
(فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ وَ لَبِئْسَ‌ الْمِهادُ) «بس است جهنّم براى او و البتّه آن آماده شده بدى است.»
(وَ مَهَّدْتُ‌ لَهُ‌ تَمْهِيداً) «وسایل زندگى را به‌ طور فراخ براى او آماده كردم.»
(وَ مَنْ عَمِلَ صالِحاً فَلِأَنْفُسِهِمْ‌ يَمْهَدُونَ‌) «آنان‌كه كار نيک می‌كنند براى خود پاداش آماده می‌كنند.»


کلمه مهد در کلام الله مجید، سه بار به کار برده شده است.


۱. قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۳۰۰.    
۲. راغب اصفهانی، المفردات، ط دار القلم، ص۷۸۰.    
۳. ابن فارس، احمد، معجم مقائیس اللغة‌، ج۵، ص۲۸۰.    
۴. طریحی نجفی، فخر الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۱۴۷.    
۵. مریم/سوره۱۹، آیه۲۹.    
۶. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۴۵.    
۷. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۱۴، ص۵۸.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۴۱۹.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۶۲.    
۱۰. طاها/سوره۲۰، آیه۵۳.    
۱۱. طباطبایی، سیدمحمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۱۷۱.    
۱۲. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۱۴، ص۱۷۱.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۷.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۳۶.    
۱۵. زخرف/سوره۴۳، آیه۱۰.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۴۸۹.    
۱۷. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۸۶.    
۱۸. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۱۸، ص۱۲۷.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۶۹.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۱۸۶.    
۲۱. فصلت/سوره۴۱، آیه۱۰.    
۲۲. نباء/سوره۷۸، آیه۶.    
۲۳. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۶۱.    
۲۴. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۲۰، ص۲۶۴.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۲۳۹.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۲۲۸.    
۲۷. ذاریات/سوره۵۱، آیه۴۸.    
۲۸. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۳۸۲.    
۲۹. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۱۸، ص۵۷۳.    
۳۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۶۷.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۳۲۹.    
۳۲. بقره/سوره۲، آیه۲۰۶.    
۳۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲، ص۹۷.    
۳۴. طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۲، ص۱۴۵.    
۳۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۵۶.    
۳۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۲۶۷.    
۳۷. مدثر/سوره۷۴، آیه۱۴.    
۳۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۸۶.    
۳۹. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۲۰، ص۱۳۱.    
۴۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۳۷۲.    
۴۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۵۷.    
۴۲. روم/سوره۳۰، آیه۴۴. (صفحه ۴۰۹)    
۴۳. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۱۹۸.    
۴۴. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۱۶، ص۲۹۶.    
۴۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۶۴.    
۴۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۹، ص۱۴۱.    
۴۷. مریم/سوره۱۹، آیه۲۹.    
۴۸. طاها/سوره۲۰، آیه۵۳.    
۴۹. طاها/سوره۲۰، آیه۵۳.    



قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «مهد»، ج ۶، ص ۳۰۰-۳۰۱.    






جعبه ابزار