منافع النبات و الثمار و البقول و الفواکه و الخضراوات و الریاحین (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«منافع النبات و الثمار و البقول و الفواکه و الخضراوات و الریاحین»، به
زبان عربی ، تالیف عمر بن مظفر، معروف به ابن وردی، در زمینه شناخت گیاهان و منافع و خواص آنهاست. به نظر می‌رسد این اثر مجموعه‌ای از یادداشت‌های پراکنده مؤلف در باره
گیاه شناسی باشد که مؤلف وقت تنظیم آنها را پیدا نکرده است.
مؤلف در نگارش این اثر، ترتیب خاصی را رعایت نکرده، بلکه هفتاد و اندی گیاه را پشت سر هم توصیف کرده و خواص هریک را بیان نموده است.
وی در موارد بسیاری به کتابی با نام «
الفلاحة » استناد می‌کند و مطالب فراوانی را از آن نقل می‌نماید.
.
این اثر با بررسی درخت
نخل و خواص آن شروع شده و با بحث پیرامون فجل به پایان می‌رسد.
مؤلف در ابتدا، هر گیاه را نام می‌برد، آن گاه به معرفی و بیان خواص آن می‌پردازد.
افزون بر این، گاه حکایت‌هایی نیز در باره خواص
گیاهان نقل می‌کند.
همچنین وی در بعضی از موارد، نکاتی
کشاورزی پیرامون کاشت و برداشت گیاهان نیز نقل می‌نماید.
در میان نگاشته‌هایی که به موضوع گیاهان و خواص آنها پرداخته‌اند، کتاب مورد بحث از مختصرترین آنها به شمار می‌رود؛ بنابراین- علی رغم نام بزرگ آن- مطلب چندانی در آن به چشم نمی‌خورد، بلکه مجموعه‌ای کشکول وار از خواص و اوصاف چند گیاه است.
بااین حال، مطالبی که مؤلف در این کتاب گردآوری نموده، مطالبی جالب و خواندنی است. در عین حال نثر مؤلف نیز نثری شیرین و ساده و بدون پیچیدگی است.
این اثر به همت دکتر محمد سیر رفاعی و بر اساس نسخه‌ای خطی تصحیح و تحقیق شده است.
محقق در ابتدا مقدمه‌ای پیرامون اهمیت گیاهان در زندگی بشر، اقسام گیاه شناسی و شرح حال مؤلف می‌نگارد.
حواشی نسبتا مفصل این اثر، به بررسی شرح حال اعلامی که نام آنها در متن آمده، توضیح و شرح واژگان کتاب، تخریج اقوال و احادیث و بیان نکاتی در خواص گیاهان، افزون بر آنچه در متن آمده، اختصاص دارد.
این اثر، توسط مؤسسه انتشاراتی دارالکتاب العربی (
دمشق )، در ۱۸۴ صفحه، چاپ و منتشر شده است.
نرم افزار جامع طب، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
