مغالطه اقناعی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یکی از اقسام
مغالطه، مغالطه اقناعی است، و اگر چه به عنوان مغالطه مطرح است لکن داخل در
صناعت خطابه می‌شود.
قیاس مغالطی اگر افاده
اقناع کند، داخل در خطابه و نوعی از آن است، زیرا، خطابه در هر گفتاری مفید اقناع است حق باشد یا باطل. حال اگر مغالطه افاده اقناع کند، جزء خطابه است و به "ضمایر محرمه" موسوم است چنان که به علت
اشتراک لفظ، به غلط گفته می‌شود: "سگ ممدوح است زیرا سگ آسمانی نورانی‌ترین ستاره است". و به علت ترکیب مفصل گفته می‌شود: " فلانی نیکو می‌نویسد زیرا حروف تهجی را آماده می‌کند". در این جا غلط ناشی از ترکیب مفصل است یعنی ترکیب
حروف تهجی، و به موجب قرار دادن آن چه علت نیست گفته می‌شود: " فلانی دارای قدم مبارک و صورت فرخنده است زیرا با آمدن خود خیر می‌آورد ". در حالی که حصول
خیر معلول آمدن او نیست. و به علت
مصادره به مطلوب گفته می‌شود: " چرا گفتی فلانی گناه کارتر است؟ که در جواب گفته شود: زیرا او گناه کارتر است". و همین طور باقی اقسام مغالطه. اما اگر به موجب این که شنوندگان آن را قبول نمی‌کنند؛ اقناع کننده نباشد، خارج از صناعت خطابه است، چنان که اگر گفته شود: فلان قاتل مجرم نیست زیرا، در حال
مستی و بی‌اختیار کشته است.
در تنظیم این مقاله از منبع ذیل استفاده شده است:
• علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «مغالطه اقناعی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۱۸.
