• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مرج (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





مَرَج‌ (به فتح میم و راء) از واژگان قرآن کریم به معنای آميختن است. از مشتقات این کلمه در قرآن مجید مَرْيج (به فتح میم و سکون راء) به معنای مختلط است و مارِج (به فتح میم و کسر راء) به معنای شعله بى‌دود است و مَرْجان (به فتح میم و سکون راء) به معنای مرواريد كوچک می‌باشد.



مَرَج‌ به معنای آميختن است. طبرسی و راغب گويد: اصل مرج به معنى خلط است. مروج به معنى اختلاط و مريج به معنى مختلط است. و نيز در لغت آمده «مرجت الدّابّة» حيوان را به چراگاه فرستادم.


(مَرَجَ‌ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيانِ. بَيْنَهُما بَرْزَخٌ لا يَبْغِيانِ‌) «دو دريا را به هم آميخت كه همديگر را ملاقات می‌كنند ميان آن دو حايلى است كه به هم تجاوز نمی‌كنند.»

۲.۱ - مریج

مَريج به معنى مختلط است.
(بَلْ كَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جاءَهُمْ فَهُمْ فِي أَمْرٍ مَرِيجٍ‌) «بلكه حق را آن‌گاه كه به آنها آمد تكذيب كردند و آنها در امرى مختلطند»
شايد مراد از مريج آن باشد كه بعضى قرآن را پس از انكار، سحر، بعضى كلام شاعر، بعضى كلام ديوانه می‌دانند يعنى در تكذيب هم يكنواخت نيستند. مثل‌؛ (كَما أَنْزَلْنا عَلَى الْمُقْتَسِمِينَ. الَّذِينَ جَعَلُوا الْقُرْآنَ عِضِينَ‌) (همان گونه كه بر تجزيه‌گران آیات الهی فرو فرستاديم. همان كسانى كه قرآن را تقسيم كردند.)

۲.۲ - مارج

مارج به معنای شعله بى‌دود گفته‌اند.
(خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ صَلْصالٍ كَالْفَخَّارِ. وَ خَلَقَ الْجَانَّ مِنْ‌ مارِجٍ‌ مِنْ نارٍ) «انسان را از گل خشكيده همچون سفال، آفريد و جانّ را از آميخته‌اى از آتش.»
نظير اين آيه است‌(وَ الْجَانَّ خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ مِنْ نارِ السَّمُومِ‌) (و جنّ را پيش از آن، از آتش گرم و سوزان خلق كرديم.)

۲.۳ - مرجان

مرجان مرواريد كوچک (صغار اللؤلؤ) گفته‌اند ايضا مرجان مشهور كه از دريا می‌رويد اگر طراوت و صفاء رنگ مراد باشد ظاهرا منظور از آن در آيه مرجان مشهور است.
(يَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَ الْمَرْجانُ‌) (از آن دو، لؤلؤ و مرجان خارج مى‌شود.)
(كَأَنَّهُنَّ الْياقُوتُ وَ الْمَرْجانُ‌) (آنها همچون ياقوت و مرجانند.)


۱. قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۲۴۷.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، دار القلم، ص۷۶۴.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۲، ص۳۲۹.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، دار القلم، ص۷۶۴.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۳۴.    
۶. الرحمن/سوره۵۵، آیه۱۹-۲۰.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۹۹.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۶۶.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان،، ج۹، ص۳۳۵.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان،ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۷۶.    
۱۱. ق/سوره۵۰، آیه۵.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۳۳۹.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۵۰۸.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۳۵.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان،ترجمه محمد بیستونی،ج۲۳، ص۲۳۷.    
۱۶. حجر/سوره۱۵، آیه۹۰-۹۱.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۲۶۶-۲۶۷.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۱۹۳.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۲۸۵.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۱۳۰.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان،ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۲۱۵.    
۲۲. الرحمن/سوره۵۵، آیه۱۴-۱۵.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۹۹.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۶۶.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۳۵.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان،ترجمه محمد بیستونی،ج۲۴، ص۷۵.    
۲۷. حجر/سوره۱۵، آیه۲۷.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۲۶۳.    
۲۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۱۵۲.    
۳۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۲۲۳.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان،ج۶، ص۱۱۴.    
۳۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان،ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۱۸۳.    
۳۳. الرحمن/سوره۵۵، آیه۲۲.    
۳۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۳۳.    
۳۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۰۳.    
۳۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۶۷.    
۳۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۳۴.    
۳۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان،ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۷۷.    
۳۹. الرحمن/سوره۵۵، آیه۵۸.    
۴۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۳۳.    
۴۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۱۰.    
۴۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۸۵.    
۴۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۴۵.    
۴۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان،ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۱۰۷.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۲۴۷.    






جعبه ابزار