مرتضی قلی‌خان صمصام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مرتضی‌قلی خان صمصام، آخرین ایلخانی بختیاری و یکی از آخرین سران بانفوذ ایل بختیاری بود، که در
زمان زمام‌داری پهلوی اول و دوم، نقش‌های سیاسی مهمی را در منطقه نفت‌خیز بختیاری ایفا کرد.
"مرتضی‌قلی خان" پسر بزرگ "
نجفقلی خان صمصام السلطنه" و مادرش "بی‌بی صاحب جان" دختر "رضاقلی خان ایلبیگی" بود.
او در تشکیلات «
قیام سعادت» که بین بختیاری‌ها و اعراب خوزستان تحت رهبری "شیخ خزعل" بر علیه دولت شکل گرفت بود، شرکت داشت؛ اما پس از سرکوب این قیام توانست خود را از گزند
مجازات نجات دهد. او پس از اشغال کشور به دست متفقین (روسیه، انگلیس و آمریکا) و
عزل"
رضاشاه" از
سلطنت و روی کار آمدن "
محمدرضاشاه" در (شهریور ۱۳۲۰ه. ش) از سوی وزارت کشور به سمت فرماندار
چهارمحال و بختیاری منصوب شد.
در سال‌های ۱۳۳۲ تا ۱۳۲۴ هنگام
جنگ جهانی دوم "ابوالقاسم بختیاری" با همکاری آلمان‌ها در مناطق بختیاری دست به
شورش علیه دولت مرکزی زد و مسئول خواباندن شورش مرتضی‌قلی خان شد.
در سال ۱۳۲۵ش به دلیل سوءظن "قوام‌السلطنه" (نخست وزیر) که فکر می‌کرد که او در نقشه شورش بختیاری و قشقایی‌ها در جنوب کشور که در مقابل قرقه دموکرات "جعفر پیشه وری" تحت حمایت شوروی در
آذربایجان کشیده شده بود، دست دارد دستگیر کرد.
و به همراه فرزندش به
تهران منتقل شد و پس از ختم غائله آذربایجان آزاد شد
و به روستای «شلمزار» در بختیاری که ملک شخصی بود، بازگشت و تا آخر عمر در آنجا ماند. فرزند او "جهانشاه‌خان صمصام" هم در زمان "
محمدرضاشاه" در سال ۱۳۳۵-۱۳۳۶ استاندار
خوزستان بود و نهایتا از تمام کارهای اجرایی برکنار شد و تا زمان فوت در تهران خانه نشین شد.
وی در سال ۱۳۳۸ درگذشت.
سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «مرتضی قلی‌خان بختیاری»، تاریخ بازیابی۹۵/۵/۲۰.
