• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمول بالضمیمه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



محمول بالضمیمه، یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به‌معنای محمول بعد از انضمام امر بیرونی به ذات موضوع، و غیر منتزع از ذات موضوع است.



محمولات قضایا در مقایسه با موضوعات خود، مختلف هستند. «محمول بالضمیمه» و «خارج محمول» دو دسته مختلف از محمولات هستند. خارج محمول، محمولی است که از ذات موضوع انتزاع می‌شود و به همین جهت برای اسناد آن به موضوع، نیازی به انضمام امری بیرونی به ذات موضوع نیست. اما محمول بالضمیمه محمولی است که از مقام ذات موضوع انتزاع نشده و از همین رو تا وقتی خصوصیتی زاید بر ذات به ذات ضمیمه نشود انتزاع این وصف از آن ذات و حمل آن بر ذات ممکن نیست، مانند حمل ابیض بر جسم در: «الجسم ابیض» که بعد از انضمام بیاض به جسم و اتصاف جسم به بیاض، عنوان اشتقاقی ابیض به او قابل استناد است. و مانند حمل موجود بر ماهیت در: «الماهیة موجودة» که تنها بعد از عروض وجود بر ماهیت، وصف عنوانی موجود بدان قابل اسناد است. محمول ذاتی (در یکی از کاربردهایش) مترادف خارج محمول، و مقابل محمول بالضمیمه است.
[۶] گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۶۹.



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• گرامی، محمدعلی، منطق مقارن.
مظفر، محمدرضا، المنطق.    
بروجردی، محمدتقی، نهایة الافکار.    
سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة.    
کاظمی خراسانی، محمدعلی، فوائد الاصول.    
خوئی، سید ابوالقاسم، اجود التقریرات.    
جلالی مازندرانی، محمود، المحصول فی علم اصول، تقریر بحث شیخ جعفر سبحانی.    


۱. خوئی، سید ابوالقاسم، اجود التقریرات، ج۱، ص۲۱۰.    
۲. جلالی مازندرانی، محمود، المحصول فی علم اصول، تقریر بحث شیخ جعفر سبحانی، ج۴، ص۱۷۴.    
۳. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۳۷۸.    
۴. سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۱۷۸.    
۵. کاظمی خراسانی، محمدعلی، فوائد الاصول، ج۱، ص۸۸.    
۶. گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۶۹.
۷. بروجردی، محمدتقی، نهایة الافکار، ج۱، ص۴۲.    



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «محمول بالضمیمه»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۱۱.    



جعبه ابزار