محمد چراغ خان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد چراغ خان، از روحانیون و نویسندگان آزادیخواه
هند در
قرن چهاردهم هجری/ بیستم میلادی بود.
وی و برادرانش دکتر علی خان پنجابی و نجف علی خان، از گروه روحانیون آزادیخواه و انقلابی
هند بودند که در آغاز
قرن بسیتم میلادی برای تداوم فعالیت‌های سیاسی و مبارزه با
استعمار انگلستان به
افغانستان مهاجرت کردند. وی همانند برادرانش و برخی دیگر از هندیان مهاجر، جزو معلمان لیسه (دبیرستان) حبیبیه کابل بود که در ۱۹۰۳ تاسیس شده بود.
محمدچراغ خان و برادرانش به نهضت مشروطه خواهی افغان پیوستند و به عضویت «جمعیت سری ملی» (که سازمانی مشروطه خواه و استقلال طلب و متشکل از روحانیون و روشنفکران انقلابی افغانی و هندی بود) درآمدند.
پس از اینکه جمعیت در
زمستان ۱۹۰۹ شناسایی شد، وی و همه اعضای جمعیت دستگیر شدند و افراد مؤثر آن
اعدام گردیدند. محمد چراغ خان نیز به مدت نه سال در کابل زندانی شد و پس از
ترور امیر حبیب الله خان (۱۳۱۹- ۱۳۳۷ق) و روی کار آمدن امیر امان الله خان (۱۳۳۷۰۱۳۴۷ق) در ۱۹۱۹ از زندان آزاد گردید.
دانشنامه های انقلاب اسلامی و تاریخ ایران، برگرفته از مقاله «محمد چراغ خان».
