• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمدحسین احمدی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



محمدحسین احمدی از ادباء و سیاستمداران دوره پهلوی که هم در عرصه سیاست و هم در عرصه ادبیات خوش درخشید.



محمدحسین احمدی، در سال ۱۲۹۸ش در بشرویه‌ خراسان زاده شد.
[۱] عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی‌معاصر ایران، تهران، نشر گفتار با همکاری نشر علم، چ ۱، ۱۳۸۰، ج۱، ص۵۹.
وی برادر کوچکتر بدیع‌الزمان فروزانفر، (نویسنده، استاد دانشگاه، محقق، مصحح، مترجم و شاعر معاصر) می‌باشد. پدرش آقا شیخ علی احمدی و پدربزرگش، آخوند ملامحمدحسن قاضی، هر دو از شعرا و فقهای عصر خود بوده‌اند.
[۲] فروزانفر، بدیع الزمان، ایرانشناسی بدیع الزمان فروزانفر، راهنمای کتاب، س ۱۳، شماره ۳و۴ (خرداد- تیر ۱۳۴۹)، ص۲۶۲-۲۶۳.

وی پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی در موطن خویش و ادامه تحصیلات در دانشکده حقوق تهران، جهت خدمت وارد وزارت دارائی شد.


مشاغل مهمی‌ را در آن وزارتخانه احراز نمود. مدتی پیشکار دارائی اصفهان، زمانی مدیرکل مالیات‌ها و چندی بازرس دولت در بانک ملی شد. در سال ۱۳۴۷ش ریاست اداره رسیدگی به شکایات نخست‌وزیری به عهده‌ او گذاشته شد
[۳] سالنامه کشور ایران، س ۲۴ (سال ۱۳۴۸ش)، ص۶۵۸.
و سمت معاونت وزیر مشاور و سرپرست امور اجتماعی نخست وزیری را تقبل گرفت.
[۴] اطلاعات سال، س ۱۱ (۱۳۴۹ش)، ص۴۲.

البته در این پست وی عملکرد مناسبی از خود نشان نداد به گونه‌ای که حتی در گزارش ساواک، وی به عدم لیاقت در اداره این سمت و هم‌چنین سپردن امور به عده‌ای از افراد بی‌اطلاع و نالایق و شهوتران متهم شده است.
[۵] رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک امیرعباس هویدا، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ اول، ۱۳۸۲، ج۲، ص۱۳۸، ‌سند شماره ۸۱۸۹/۲۰ه۲.

در سال ۱۳۵۴ش به ریاست سازمان اوقاف و معاونت نخست‌ وزیری برگزیده شده، ‌ این پست را در کابینه بعدی (امیرعباس هویدا، از مهر ۱۳۵۴ تا مرداد ۱۳۵۶ش.) حفظ کرد و قریب سه سال در این سمت بود.
[۶] هروی، ‌مهدی و سمیعی، احمد، ۲۲ نخست وزیر در ۳۷ سال، تهران، نشر توکل، چاپ اول، ۱۳۸۴، ص۴۸۷.



در زمان تصدی این سمت نیز، انجمن حجتیه طی نامه‌ای خطاب به محمدرضا شاه پهلوی، ‌ اتهاماتی را متوجه وی می‌کنند. در متن نامه چنین آمده است: «... بعد از منوچهر آزمون، ریاست اوقاف به محمدحسین احمدی واگذار شده است و برادر بدیع‌الزمان فروزانفر که طرفدار پابرجایی مصدق بود و برای مصدق شعر درست می‌کرد و برادر دیگر احمدی با نام خانوادگی نویم در اثر دزدی در وزارت معارف قدیم سال‌ها به زندان افتاد. این سه برادر، بدیع‌الزمان نام خانواده‌اش فروزانفر و برادر دیگر احمد نام خانواده ‌اشنویم و برادر سومش محمدحسین اسم خانواده‌اش احمدی، سه برادر با سه نام خانوادگی فرزندان شیخ بهایی بشرویه هستند و آقای هویدا به اعتبار بهایی بودن محمدحسین احمدی، اوقاف اسلامی‌ را به یکی از احباب محول کرده است و ما کار نداریم به این‌که زن احمدی همیشه دلال محبت و دلال معاملات بوده است و سوابق دزدی و پا‌اندازی احمدی و زنش در اصفهان و کرمان و اداره مالیات بر درآمد تهران معروف است...».
[۷] فردوست، حسین، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، تهران، اطلاعات، چاپ ششم، ۱۳۷۳، ج۲، ص۳۹۱.



وی از دوستان نزدیک هویدا بود که به همین خاطر هم مرتب در رده‌های بالا به وی سمت‌های مهم واگذار می‌شد، هر چند همیشه مورد اتهامات فراوان واقع می‌شد. در اسناد ساواک به این دوستی محمدحسن و هویدا اشاره شده است.
[۸] رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک امیرعباس هویدا، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ اول، ۱۳۸۲، ج۲، ص۱۴۰، سند شماره ۲۵۵۴۳/۲۰ه۵.
هم‌چنین وی از جمله کسانی بود که برای شرکت در شب‌نشینی‌های کاخ سعدآباد دعوت می‌شدند.
[۹] کابینه حسنعلی منصور به روایت اسناد، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطللاعات، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۴، ج۳، ص۴۳۴، سند شماره ۳۴/۳۵۲۶.



محمدحسین، فردی دارای صحت عمل بود، ولی خودخواه و جاه‌طلب بود. به دانش و سواد تظاهر می‌کرد و خود را گاهی هم طراز برادرش می‌دانست. در گفت‌وگوها سعی می‌کرد، لغات سنگین عربی به کار ببرد تا از این طریق فاضل و دانشمند بنماید. دختر شریف‌العلماء خراسانی رئیس کانون سردفتران را به همسری انتخاب کرد.
[۱۰] کابینه حسنعلی منصور به روایت اسناد، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطللاعات، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۴، ج۳، ص۴۳۴، سند شماره ۳۴/۳۵۲۶.



احمدی چندی نیز در موسسه علوم بانکی و مدرسه عالی حسابداری به تدریس پرداخت. مسئولیت‌های دیگر او عبارت بود از: پیشکار دفتر فاطمه پهلوی، عضویت در کمیسیون نام‌گذاری اماکن و موسسات در تشریفات سلطنتی، مسئول هماهنگی اردوهای عمران ملی دانشجویان و دانش آموزان، سرپرست دوره بررسی مسائل سیاسی و اجتماعی و تجزیه و تحلیل انقلاب سفید شاه و مردم، ‌ نماینده در کمیسیون عقد قرارداد بازرگانی و معاملات نفت ژاپن، عضویت در دفتر فرح پهلوی و فاطمه پهلوی، ‌شورای عالی کانون سپاهیان انقلاب سفید، هیئت مدیره انجمن ادبی (از سال ۱۳۳۵ش. به بعد) و شورای اجرایی سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران. وی در طی سال‌های فعالیت، ‌ چندین نشان تاج، آبادانی، شهر، سپاس و کار دریافت کرد.
[۱۱] فرهنگ ناموران معاصر ایران، زیر نظر شورای عالی فرهنگ ناموران معاصر ایران، تهران، نشر سوره مهر، چاپ اول، ۱۳۸۴، ج۲، ص۲۱۳.

احمدی در کانون مترقی (هسته اولیه حزب ایران نوین) عضویت و در ۱۳۴۵ش، ریاست یکی از شعبه‌های آن را در تهران بر عهده داشت و در آذر۱۳۵۲ به عضویت هیئت اجرایی حزب انتخاب شد و مدتی نیز مسئول کانون حزب رستاخیز بود.
[۱۲] سالنامه کشور ایران، س ۲۲ (سال ۱۳۴۶ش)، ص۶۰۱.

او در لژ فراماسونری رازی، قبول عضویت کرد و هم‌چنین، ‌ در سال ۱۳۳۸ شمسی عضو موسسان باشگاه لاینز اصفهان و مدتی نیز از اعضای هیئت مدیره آن شد و چندی بعد در هیئت مدیره باشگاه لاینز تهران آریا عضو گردید. بین سال‌های ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۰م دبیر همان باشگاه شد و سپس به مدت چهار سال ریاست آن‌جا را تکفل کرد. در اوایل سال ۱۳۵۳ش. به عنوان رئیس جدید لاینز بین‌المللی منطقه ایران، ‌ که در تقسیمات باشگاه لاینز منطقه ۳۵۴ نامیده می‌شد، ‌ تعیین گردید. او برای این فعالیت‌ها، از سوی اتحادیه بین المللی لاینز جهانی، ‌بیست نشان مخصوص لاینز، ‌ همراه با عالی‌ترین نشان عضویت (کلیدطلایی) دریافت داشت.
[۱۳] رئیس جدید منطقه ۳۵۴ دال، شیرنامه، شماره ۵۹ (اردیبهشت ۱۳۵۳)، ص۲۳-۳۳.



از او کتابی به نام تاریخ تطور سیستم مالیاتی در دوارن شاهنشاهی ایران در دست است، ‌که به مناسبت جشن‌های دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی ایران تالیف شد و در مهر۱۳۵۰ از سوی موسسه عالی حسابداری انتشار یافت.
[۱۴] احمدی، محمدحسین، تاریخ تطور سیستم مالیاتی در دوارن شاهنشاهی ایران، تهران، موسسه عالی حسابداری، ۱۳۵۰ش، سرآغاز.



محمد حسین سرانجام در سال ۱۳۷۰ش. در شهر تگزاس ایالات متحده دیده از جهان فرو بست.
[۱۵] مهدوی دامغانی، احمد، استاد بی نظیری که هنوز دانشگاه طهران... ، کلک، شماره ۷۳-۷۵ (‌فروردین-خرداد ۱۳۷۵)، ص۲۶۱.



۱. عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی‌معاصر ایران، تهران، نشر گفتار با همکاری نشر علم، چ ۱، ۱۳۸۰، ج۱، ص۵۹.
۲. فروزانفر، بدیع الزمان، ایرانشناسی بدیع الزمان فروزانفر، راهنمای کتاب، س ۱۳، شماره ۳و۴ (خرداد- تیر ۱۳۴۹)، ص۲۶۲-۲۶۳.
۳. سالنامه کشور ایران، س ۲۴ (سال ۱۳۴۸ش)، ص۶۵۸.
۴. اطلاعات سال، س ۱۱ (۱۳۴۹ش)، ص۴۲.
۵. رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک امیرعباس هویدا، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ اول، ۱۳۸۲، ج۲، ص۱۳۸، ‌سند شماره ۸۱۸۹/۲۰ه۲.
۶. هروی، ‌مهدی و سمیعی، احمد، ۲۲ نخست وزیر در ۳۷ سال، تهران، نشر توکل، چاپ اول، ۱۳۸۴، ص۴۸۷.
۷. فردوست، حسین، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، تهران، اطلاعات، چاپ ششم، ۱۳۷۳، ج۲، ص۳۹۱.
۸. رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک امیرعباس هویدا، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ اول، ۱۳۸۲، ج۲، ص۱۴۰، سند شماره ۲۵۵۴۳/۲۰ه۵.
۹. کابینه حسنعلی منصور به روایت اسناد، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطللاعات، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۴، ج۳، ص۴۳۴، سند شماره ۳۴/۳۵۲۶.
۱۰. کابینه حسنعلی منصور به روایت اسناد، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطللاعات، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۴، ج۳، ص۴۳۴، سند شماره ۳۴/۳۵۲۶.
۱۱. فرهنگ ناموران معاصر ایران، زیر نظر شورای عالی فرهنگ ناموران معاصر ایران، تهران، نشر سوره مهر، چاپ اول، ۱۳۸۴، ج۲، ص۲۱۳.
۱۲. سالنامه کشور ایران، س ۲۲ (سال ۱۳۴۶ش)، ص۶۰۱.
۱۳. رئیس جدید منطقه ۳۵۴ دال، شیرنامه، شماره ۵۹ (اردیبهشت ۱۳۵۳)، ص۲۳-۳۳.
۱۴. احمدی، محمدحسین، تاریخ تطور سیستم مالیاتی در دوارن شاهنشاهی ایران، تهران، موسسه عالی حسابداری، ۱۳۵۰ش، سرآغاز.
۱۵. مهدوی دامغانی، احمد، استاد بی نظیری که هنوز دانشگاه طهران... ، کلک، شماره ۷۳-۷۵ (‌فروردین-خرداد ۱۳۷۵)، ص۲۶۱.



سایت پژوهه، برگرفته شده از مقاله «خاندان احمدی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۵/۰۳.    






جعبه ابزار