• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن عباس تلمسانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تِلِمْسانی، محمد بن عباس، عالم نحوی و فقیه مالکی قرن نهم می‌باشد.



وی به تلمسانِ الجزایر منسوب است و محمد بن عباس مَغربی نیز نامیده شده است.


کنیه‌اش ابوعبداللّه و جد او محمد بن عیسی عُبّادی است.


از تاریخ تولد و دوره کودکی او اطلاعی در دست نیست.
[۱] دهخدا، ذیل «تلمسانی، محمد بن العباس».
[۲] محمد بن عبدالرحمان سخاوی، الضوء اللامع لاهل القرن التاسع، ج۷، ص۲۷۸، قاهره (۱۳۵۴ـ ۱۳۵۵).
[۳] زرکلی، ج۶، ص۱۸۳.



تلمسانی علوم مختلف را از افرادی چون قاسم بن سعید عُقْبانی تِلِمْسانی و ابن مَرْزوق حفید فرا گرفت.


مالکی مذهب بود و فقه مالکی آموخت و مفتی تلمسان و شیخ‌الشیوخ زمان خود در آن‌جا شد.
[۴] کحاله، ج۱۰، ص۱۲۱.
[۵] اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۲، ستون ۲۰۵، در حاجی خلیفه، ج ۶.
[۶] احمدبابا بن احمد تنبکتی، نیل الابتهاج بتطریز الدّیباج، ج۱، ص۵۴۷، چاپ عبدالحمید عبداللّه هرامة، طرابلس ۱۳۹۸/ ۱۹۸۹.



تنبکتی
[۷] احمدبابا بن احمد تنبکتی، نیل الابتهاج بتطریز الدّیباج، ج۱، ص۵۴۷، چاپ عبدالحمید عبداللّه هرامة، طرابلس ۱۳۹۸/ ۱۹۸۹.
نقل می‌کند که تلمسانی به القابی چون عالم علی الاطلاق، حافظ متقن و امام علامه خوانده شده است.


وی در هجدهم ذیحجّه ۸۷۱ بر اثر طاعون درگذشت و در العُبّاد، یکی از مناطق ولایت تلمسان، به خاک سپرده شد.
[۸] کحاله، ج۱۰، ص۱۲۱.
[۹] احمدبابا بن احمد تنبکتی، نیل الابتهاج بتطریز الدّیباج، ج۱، ص۵۴۷، چاپ عبدالحمید عبداللّه هرامة، طرابلس ۱۳۹۸/ ۱۹۸۹.



برخی از آثار شناخته شده تلمسانی عبارت‌اند از: تحقیق‌المقال و تسهیل‌المنال فی شرح لامیة‌الافعال که در ۸۵۱ به پایان رسیده است و در شرح کتاب لامیة‌الافعال ابن مالک در علم صرف است؛ شرح جمل‌ الخونجی در منطق ؛ العروة الوثقی فی تنزیه‌الانبیاء عن فِرْیَة‌الالقاء؛ و فتاوی .
[۱۰] حاجی خلیفه، ج ۲، ستون ۱۵۳۶.
[۱۱] احمدبابا بن احمد تنبکتی، نیل الابتهاج بتطریز الدّیباج، ج۱، ص۵۴۷، چاپ عبدالحمید عبداللّه هرامة، طرابلس ۱۳۹۸/ ۱۹۸۹.
[۱۲] زرکلی، ج۶، ص۱۸۳.
[۱۳] کحاله، ج۱۰، ص۱۲۱.



(۱) اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۲، در حاجی خلیفه، ج ۶.
(۲) احمدبابا بن احمد تنبکتی، نیل الابتهاج بتطریز الدّیباج، چاپ عبدالحمید عبداللّه هرامة، طرابلس ۱۳۹۸/ ۱۹۸۹.
(۳) دهخدا.
(۴) زرکلی.
(۵) محمد بن عبدالرحمان سخاوی، الضوء اللامع لاهل القرن التاسع، قاهره (۱۳۵۴ـ ۱۳۵۵).
(۶) کحّاله.
(۷) حاجی خلیفه؛


۱. دهخدا، ذیل «تلمسانی، محمد بن العباس».
۲. محمد بن عبدالرحمان سخاوی، الضوء اللامع لاهل القرن التاسع، ج۷، ص۲۷۸، قاهره (۱۳۵۴ـ ۱۳۵۵).
۳. زرکلی، ج۶، ص۱۸۳.
۴. کحاله، ج۱۰، ص۱۲۱.
۵. اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۲، ستون ۲۰۵، در حاجی خلیفه، ج ۶.
۶. احمدبابا بن احمد تنبکتی، نیل الابتهاج بتطریز الدّیباج، ج۱، ص۵۴۷، چاپ عبدالحمید عبداللّه هرامة، طرابلس ۱۳۹۸/ ۱۹۸۹.
۷. احمدبابا بن احمد تنبکتی، نیل الابتهاج بتطریز الدّیباج، ج۱، ص۵۴۷، چاپ عبدالحمید عبداللّه هرامة، طرابلس ۱۳۹۸/ ۱۹۸۹.
۸. کحاله، ج۱۰، ص۱۲۱.
۹. احمدبابا بن احمد تنبکتی، نیل الابتهاج بتطریز الدّیباج، ج۱، ص۵۴۷، چاپ عبدالحمید عبداللّه هرامة، طرابلس ۱۳۹۸/ ۱۹۸۹.
۱۰. حاجی خلیفه، ج ۲، ستون ۱۵۳۶.
۱۱. احمدبابا بن احمد تنبکتی، نیل الابتهاج بتطریز الدّیباج، ج۱، ص۵۴۷، چاپ عبدالحمید عبداللّه هرامة، طرابلس ۱۳۹۸/ ۱۹۸۹.
۱۲. زرکلی، ج۶، ص۱۸۳.
۱۳. کحاله، ج۱۰، ص۱۲۱.



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن عباس تلمسانی»، شماره۳۸۴۷.    



جعبه ابزار