لوث در عرف حنابله
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لوث عبارتست از اماره‌ای که،
قاضی بوسیله آن
اماره ظن غالب بر صدق مدعی
اولیای دم در مورد
قتل یا
جرح از سوی
متهم پیدا می‌کند.
۱) وجود
عداوت ظاهرى بين
مقتول و
مدعی ؛ همان طور كه بين
انصار و يهودان
خیبر وجود داشت. همچنين مثل
اختلاف بين دو قبيله كه اختلاف شان خونى (سر موضوع
قتل ) است. اختلاف بين ياغيان و عادلان، اختلاف بين
پلیس و
دزد و هر موردى كه ظن غالب بر وجود قتل داشته باشد.
۲) اگر عداوت ظاهرى بين مقتول و
قاتل وجود داشته باشد، در اين صورت بايد قرينه‌اى بر
صدق ادعاى مدعى وجود داشته باشد؛ مثل اينكه مقتول در ازدحام گروهى كشته شود؛ يا
زنان ،
کودکان و فاسقين و يا يك نفر مرد
عادل بر قتل
شهادت دهد.
چنانچه شخصى مدعى قتل بدون وجود عداوت و
کینه شود،
مکلّف است مدعى عليه را معين سازد. همان طور كه شافعى‌ها معتقدند،
حنابله نيز اعتقاد دارند كه اگر بدون وجود عداوت و كينه و بدون
قرینه ظاهرى، مدعى بيش از يك نفر را به عنوان قاتل معرفى كند، ادعاى او مسموع نيست.
از ديدگاه حنابله، صرف يافتن مقتول در يك محله،
لوث نيست؛ مگر اينكه عداوتى بين مقتول و آن محله وجود داشته باشد. از ديدگاه
فرقه مالکی ، ادعاى مجنى عليه قبل از وفات عليه
متهم ، يا گفتار او قبل از
مرگ ، مثل اينكه بگويد: «فلانى مرا كشت» يا «
خون من نزد فلانى است» موجب لوث شدن قتل است؛ در حالى كه
شافعی و ساير علماى
اهل سنت اين را لوث نمى‌دانند. همين طور
شایعه يك قتل در ميان مردم، نزد شافعى لوث محسوب مى‌شود؛ ولى نزد
مالکی اين مورد از موارد لوث نيست.
قواعد فقه، محقق داماد، سید مصطفی، ج۴، ص۳۱۵، برگرفته از مقاله «لوث در عرف حنابله».
