لزوم تام

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

لزوم تام، یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به‌معنای لزوم دو طرفه میان مقدّم و تالی در شرطیه متصله لزومیه است.

---

برای تحقق قضیه شرطیه متصله لزومیه، ثبوت لزوم از یک طرف (از جانب مقدّم) کافی است، یعنی هرگاه مقدّم موجود شد، تالی هم موجود شود مانند: "اگر کسی در حال نوشتن باشد دست او در حال حرکت است". اما گاهی ممکن است لزوم از هر دو طرف باشد مانند: "اگر آفتاب بر آمده باشد روز موجود است". در این نوع قضایا در حقیقت، دو لزوم وجود دارد؛ لزوم از جانب مقدّم و لزوم از جانب تالی. محقق طوسی در "اساس الاقتباس" نقل می‌کند که بعضی، لزوم از طرف واحد را "لزوم ناقص"، و لزوم از هر دو طرف را "لزوم تامّ" نامیده‌اند.

---

در تنظیم این مقاله از منبع ذیل استفاده شده است:

• خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.    

---