لزم (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

لَزْم (به فتح لام و سکون زاء) و لُزوم (به ضم لام) و لِزام (به کسر لام) از واژگان قرآن کریم به معنای ثبوت و دوام است. از مشتقات این واژه در آیات قرآن اِلْزام (به کسر الف و سکون لام) به معنای اثبات و ادامه و ایجاب است.

---

لَزْم و لُزوم و لِزام به معنی ثبوت و دوام است؛ «لزم الشّی‌ء: ثبت و دام». اِلْزام به معنی اثبات و ادامه و ایجاب است.

---

(وَ کُلَّ اِنسانٍ‌ اَلْزَمْناهُ‌ طائِرَهُ فِی عُنُقِهِ‌) «عمل هر انسان را به او ثابت و ملازم کرده‌ایم‌ در گردنش»، یعنی عمل هر کس با او است و قابل انفکاک نیست.
(وَ اَلْزَمَهُمْ‌ کَلِمَةَ التَّقْوی‌) «کلمه تقوی را ملازم آنها کرد».
(وَ لَوْ لا کَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ لَکانَ‌ لِزاماً وَ اَجَلٌ مُسَمًّی‌) اسم «کان» ضمیر است راجع به هلاک در آیه قبلی، لِزام مصدر است به معنی فاعل، اجل عطف است بر «کلمة» یعنی: «اگر نبود وعده مهلت و اجلی معیّن که از پروردگارت گذشته، هر آینه هلاک بر آنها ملازم بود که اسراف کرده، از حق منحرف شده‌اند».
(اَ نُلْزِمُکُمُوها وَ اَنْتُمْ لَها کارِهُونَ‌) اِلْزام در آیه به معنی اجبار و الجاء است که نوعی است از الزام، ضمیر «ها» راجع است به «رحمة» در صدر آیه، یعنی: «آیا شما را به آن رحمت (ایمان به خدا و رسول) اجبار می‌کنیم؟»، حال آنکه‌ (لا اِکْراهَ فِی الدِّینِ).

---