• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قیاس استثنائی متصل اتفاقی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



قیاس استثنائی متصل اتفاقی، به‌معنای قیاس استثنایی دارای مقدمه شرطیه متصله اتفاقیه است.



قیاس استثنایی متصل، مشتمل بر یک قضیه شرطیه متصله و یک قضیه حملیه است. از آنجا که قضیه شرطیه متصله می‌تواند لزومیه یا اتفاقیه باشد، قیاس استثنایی متصل هم به تبع آن، دو قسم پیدا می‌کند:
۱. قیاس استثنایی متصل اتفاقی، مثل: "اگر این شئ انسان باشد ناطق است، لکن انسان است، پس ناطق است".
۲. قیاس استثنایی متصل لزومی، مثل: "اگر این شئ انسان باشد نویسنده است، لکن انسان است، پس نویسنده است".


یکی از شرایط صحت قیاس استثنایی متصله، این است که قضیه شرطیه متصله بایستی لزومیه باشد نه اتفاقیه؛ زیرا در قضیه اتفاقی، بین مقدم و تالی عقلاً ملازمه‌ای وجود ندارد تا از وضع مقدم، وضع تالی لازم آید یا از رفع تالی، رفع مقدم استنتاج گردد.
[۳] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۳۷۰.
[۴] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۲، ص۳۹۰.



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).
مظفر، محمدرضا، المنطق.    
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات.    
خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.    


۱. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۲۸۹.    
۲. علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۱۷۷.    
۳. تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۳۷۰.
۴. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۲، ص۳۹۰.
۵. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، ص۴۸.    
۶. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۲۹۱.    



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «قیاس استثنائی متصل اتفاقی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۳/۲۴.    



جعبه ابزار