• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قضیه منفصله اتفاقیه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



قضیه منفصله اتفاقیه، به‌معنای قضیه منفصله دالّ بر وجود تنافی و عناد غیرذاتی بین مقدّم و تالی است.



قضیه شرطیه، (اعم از متصله و منفصله) به لحاظ حقیقی و ذاتی یا اتفاقی و غیرذاتی بودن تلازم و اتصال یا تنافی و عناد میان مقدم و تالی، بر دو قسم است: اتفاقی و لزومی (یا عنادی).


قضیه شرطیه منفصله اتفاقیه، قضیه‌ای است که بین طرفین آن تنافی و عناد حقیقی وجود ندارد و تنافی میان مقدّم و تالی از خصوصیتی ذاتی ناشی نیست، مثل: "این کتاب یا کتاب منطقی است یا متعلق به خالد است" (وقتی که خالد کتابی در منطق نداشته باشد، و از طرف دیگر احتمال می‌رود که این کتاب در علم منطق باشد)، و مانند: "حسن، یا ادیب است یا طبیب".
[۲] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۹۰.



قضیه منفصله اتفاقیه به لحاظ کیفیت به سالبه و موجبه تقسیم می‌شود:
۱. قضیه منفصله اتفاقیه سالبه، مانند: "لیس امّا ان یکون هذا اسود او کاتباً".
۲. قضیه منفصله اتفاقیه موجبه، مانند: "امّا ان یکون هذا اسود او کاتباً".
[۳] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۶۷.



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
مظفر، محمدرضا، المنطق.    
مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    


۱. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۱۸۴.    
۲. مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۹۰.
۳. تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۶۷.
۴. مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۲۶۲-۲۶۳.    



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «قضیه منفصله اتفاقیه»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۳/۲۲.    



جعبه ابزار