• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قاچاق‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: بیع.


قاچاق از واژگان به‌کار رفته در فقه، به معنای حمل و نقل یا خرید و فروش کالا بدون داشتن مجوّز قانونی است؛ همچنین به خود کالای مورد معامله بدون مجوّز قانونی و یا خروج غیر قانونی افراد از کشور یا ورود غیر قانونی آنان به کشور نیز قاچاق اطلاق می‌گردد.


قاچاق به معنای حمل و نقل یا خرید و فروش کالا بدون داشتن مجوّز قانونی است. به خود کالایی که بدون مجوّز قانونی حمل و نقل یا داد و ستد می‌شود نیز قاچاق گفته می‌شود؛ چنان‌که به خروج غیر قانونی افراد از کشور یا ورود غیر قانونی آنان به کشور نیز قاچاق اطلاق می‌گردد.
[۱] جعفری لنگرودی، محمدجعفر، مبسوط در ترمینولوژی، ج۴، ص۲۹-۲۸.
[۲] دهخدا، علی اکبر، لغت نامۀ دهخدا.
[۳] انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، واژۀ «قاچاق».


عنوان قاچاق از عناوین جدید در فقه است که در کلمات فقهای پیشین از آن بحثی نشده است و تنها در استفتائات جدید از آن سخن گفته‌اند.

۲.۱ - حکم تکلیفی

به طور کلی، تخلف از مقررات دولت اسلامی که تحت رهبری حاکم جامع شرایط اداره می‌شود و به تایید و امضای او رسیده است، جایز نیست. بنابراین، حمل و نقل یا خرید و فروش و یا خروج و ورود، بر خلاف مقررات حکومت اسلامی حرام است.
[۴] خمینی، روح‌الله، استفتائات، ج۱۰، ص۶۱۸.    
[۵] خمینی، روح‌الله و سایر مراجع، توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۲۶۰.    
[۶] گلپایگانی، سیدمحمدرضا، مجمع المسائل، ج۲، ص۱۴.    


۲.۲ - حکم وضعی

آیا کسب از راه قاچاق باطل، و تصرف در مال به دست آمده از این راه حرام است و به ملک قاچاقچی درنمی‌آید یا اینکه باطل نیست و ملک قاچاقچی می‌شود و تصرف در آن جایز است؛ هرچند به لحاظ تکلیفی کار حرامی مرتکب شده است‌؟ مسئله محل اختلاف است.
[۷] تبریزی، جواد، استفتائات جدید، ج۲، ص۲۴۴-۲۴۵.    
[۸] بهجت، محمدتقی، استفتائات، ج۳، ص۲۱۹.
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، الفتاوی الجدیدة، ج۳، ص۱۷۰.    
البته صحّت کسب منوط به این است که خود جنس و کالا حرام نباشد؛ چه اینکه در صورت حرام بودن کالا، مانند خمر، بدون شک کسب از این راه حرام و باطل است.
[۱۰] تبریزی، جواد، استفتائات جدید، ج۲، ص۲۴۵.    


۲.۳ - تعزیر بر قاچاقچی

بنابر قول به ثبوت تعزیر در مطلق ارتکاب حرام، در صورتی که قاچاق حرام باشد، تعزیر قاچاقچی برای حاکم جایز است.
[۱۱] گلپایگانی، سیدمحمدرضا، مجمع المسائل، ج۳، ص۲۰۸-۲۰۹.    
[۱۲] خمینی، روح‌الله، استفتائات، ج۳، ص۵۰۶.


۱. ↑ جعفری لنگرودی، محمدجعفر، مبسوط در ترمینولوژی، ج۴، ص۲۹-۲۸.
۲. ↑ دهخدا، علی اکبر، لغت نامۀ دهخدا.
۳. ↑ انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، واژۀ «قاچاق».
۴. ↑ خمینی، روح‌الله، استفتائات، ج۱۰، ص۶۱۸.    
۵. ↑ خمینی، روح‌الله و سایر مراجع، توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۲۶۰.    
۶. ↑ گلپایگانی، سیدمحمدرضا، مجمع المسائل، ج۲، ص۱۴.    
۷. ↑ تبریزی، جواد، استفتائات جدید، ج۲، ص۲۴۴-۲۴۵.    
۸. ↑ بهجت، محمدتقی، استفتائات، ج۳، ص۲۱۹.
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، الفتاوی الجدیدة، ج۳، ص۱۷۰.    
۱۰. ↑ تبریزی، جواد، استفتائات جدید، ج۲، ص۲۴۵.    
۱۱. ↑ گلپایگانی، سیدمحمدرضا، مجمع المسائل، ج۳، ص۲۰۸-۲۰۹.    
۱۲. ↑ خمینی، روح‌الله، استفتائات، ج۳، ص۵۰۶.


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۶، ص۳۳.    


رده‌های این صفحه : حمل و نقل | معاملات باطل
جعبه ابزار