• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قاعده عدل و انصاف

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



رعایت جانب انصاف در حلّ دعاوی و رفع اختلاف را گویند.



قاعده عدل و انصاف، از قواعد عقلایی است که در مواردی شارع آن را امضا کرده است، و در دعوا و اختلاف حقوقی میان افراد به کار می‌رود. اگر تشخیص این که حق به جانب کدام یک از طرفین دعوا است، مشکل گردد، بر اساس این قاعده، عدل و انصاف حکم می‌کند دعوا به گونه‌ای رسیدگی شده و پایان یابد که در حق هیچ یک ظلم نشود. از مواردی که در شرع از این قاعده استفاده شده، جایی است که دو نفر مال خود را نزد شخص دیگری به امانت می‌سپارند یکی دو درهم و دیگری یک درهم و پس از مدتی یک درهم از این سه درهم نزد شخص امین بدون افراط و تفریط وی تلف می‌شود؛ در این مورد یقین وجود دارد که آن یک درهم یا از آنِ مالک دو درهم و یا متعلق به صاحب یک درهم بوده است، با این حال، به مقتضای این قاعده، حکم شده که یک درهم و نیم به صاحب دو درهم و نصف درهم به مالک یک درهم داده می‌شود.


۱. خویی، ابوالقاسم، مصباح الاصول، ج۲، ص۶۲.    
۲. جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۶، ص۶۴۵.    
۳. انصاری، مرتضی بن محمد امین، فرائد الاصول، ج۳، ص۷۰.    



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۱۸، برگرفته از مقاله «قاعده عدل و انصاف».    



جعبه ابزار