طرق شناخت نسخ
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
طرق شناخت
نسخ به راه‌های شناخت آیات
ناسخ و
منسوخ در قرآن اطلاق می‌شود.
هرگاه دو
دلیل شرعی با هم
تعارض حقیقی داشته و یکی متاخر و دیگری متقدم باشد، و به هیچ وجه قابل جمع و
تاویل نباشد، یکی از دو دلیل (متقدم)، منسوخ و دیگری (متاخر) ناسخ خواهد بود.
راه‌های شناخت ناسخ از منسوخ:
بنا به گفته
سیوطی برای شناخت نسخ، تنها به یکی از سه راه ذبل می‌توان اعتماد کرد:
۱. نقل صریح از
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ؛
۲. نقل صحیح از
صحابه ؛
۳. وجود دلیلی تاریخی بر تاخر یکی از دو دلیل متعارض.
در تشخیص ناسخ اگر
رای و
اجتهاد مجتهدان و قول مفسران مستند به یکی از سه راه مذکور نباشد، هیچ اعتباری ندارد. گاهی از «طرق شناخت نسخ» به «امارات نسخ» و «راه‌های شناخت ناسخ و منسوخ» نیز یاد می‌شود.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «طرق شناخت نسخ».
