• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صبر (فقه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: صبر.

صبر، به معنی خويشتن دارى و شکیبایی می‌باشد و از آن به مناسبت در باب طهارت و جهاد سخن گفته‌اند.



صبر در برابر جزَع در لغت به معناى خويشتن دارى و بى تابى نكردن در برابر مصائب، ناملايمات و مکروهات است.
[۱] مجمع البحرين، واژه «صبر».
[۲] مرآة العقول، ج۸، ص۱۲۰.



در حديثى از رسول خدا صلّى اللّه‌ عليه و آله آمده‌است که صبر بر سه قسم است:
صبر بر مصائب كه با بى تابى نكردن و زبان به شكوه نگشودن و مانند آن تحقق مى‌يابد.
صبر بر طاعت كه با انجام دادن طاعت و استمرار بر آن و از مسير شرع و ديانت خارج نشدن محقق مى‌شود.
و صبر بر معصیت و گناه كه با ترك گناه و بازداشتن نفس خود از گرايش به سوى آن تحقق مى‌يابد.
[۳] الكافى (كلينى)، ج۲، ص۹۱.



برترين اخلاق پسنديده كه ريشه و اصل بسيارى از خوي‌ها و خصلت‌هاى نيكو است و در آیات و روایات فراوان به آن سفارش شده‌است.
خداوند در قرآن کریم مى‌فرمايد:
«وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَى‌ءٍ مِنَ الخَوْفِ و الجُوعِ و نَقْصٍ مِنَ الأَمْوالِ و الأنْفُسِ و الَّثمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرِينَ الذِينَ اِذَا أَصَابَتْهُم مُصِيبةٌ قَالُوا إنَّا ِللّه‌ِ و إنّا إلَيْهِ رَاجِعُونَو همواره شما را به نوعى از ترس و گرسنگى و زيان مالى و جانى و كمبود محصول مى‌آزماييم و صابران را نويد بده؛ كسانى كه چون مصيبتى به آنان رسد گويند: ما از خداييم و به سوى او بازخواهيم گشت».


امام صادق عليه السّلام مى‌فرمايد: «جايگاه صبر نسبت به ایمان ، همچون جايگاه سر است نسبت به تن، كه چون سر برود، تن نيز مى‌رود، همچنين اگر صبر برود، ايمان هم خواهدرفت».
[۵] الكافى (كلينى)، ج۲، ص۸۷.



صبر بر بلاها، مصيبت‌ها و مرگ خويشاوندان، بويژه فرزند و تأسى جستن به انبيا و اولياى الهى در مصائب مستحب است.
[۹] توضيح المسائل مراجع، ج۱، ص۳۴۷.

صبر بر طاعت به انجام دادن واجبات و نيز صبر از معصيت به ترك محرمات ، واجب است.


۱. مجمع البحرين، واژه «صبر».
۲. مرآة العقول، ج۸، ص۱۲۰.
۳. الكافى (كلينى)، ج۲، ص۹۱.
۴. سوره بقره، آیه۱۵۵ ۱۵۶.    
۵. الكافى (كلينى)، ج۲، ص۸۷.
۶. تذکرة الفقهاء، ج۲، ص۱۱۷.    
۷. العروة الوثقی، ج۲، ص۱۲۵.    
۸. وسائل الشیعة، ج۳، ص۲۴۳.    
۹. توضيح المسائل مراجع، ج۱، ص۳۴۷.
۱۰. وسائل الشیعة، ج۳، ص۲۵۵.    
۱۱. وسائل الشیعة، ج۱۵، ص۲۳۶.    



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۴۴..    






جعبه ابزار