• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شیخ هاشم کعبی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



‌شیخ‌هاشم کَعبی، از علما و ادبای برجسته مجاهد شیعه عراق در نیمه اول قرن سیزدهم هجری بود.



وی فرزند حَرْدان کعبی بود و در نیمه دوم قرن دوازدهم هجری به دنیا آمد. برخی او را منسوب به قبیله کعب از قبایل عرب شیعه اهواز و نواحی آن می‌دانند و برخی دیگر وی را از کعیب از توابع قطیف دانسته اند.


وی در اوایل جوانی، کاتب شیخ فارس، رئیس قبیله کعب، بود اما شیخ فارسی بر وی خشم گرفت و او رنجیده خاطر ولی با جرأت تمام شیخ را سرزنش کرد و گفت که به زودی با دست خودت مرا پذیرا خواهی شد.
وی سپس به عراق رفت و برای کسب علم در نجف اقامت گزید. مقدمات و ادبیات عرب را فراگرفت و مدتی طولانی فقه و اصول را نزد استادان آنجا آموخت تا به مرحله درس خارج رسید و از استادان خود اجازه گرفت. سپس به موطن خویش بازگشت. افراد قبیله به احترام او به استقبالش رفتند و او را به جایگاه شیخ فارسی آوردند. شیخ نیز به استقبال او شتافت و شیخ‌هاشم در آن هنگام وعده خود را به او یادآور شد.
شیخ‌هاشم فقیهی فاضل و ادیبی برجسته و شاعری توانا بود و اشعار بسیار به عربی در مدایح و مراثی اهل بیت سرود که بسیار زیبا و محکم است و او را به شاعر اهل بیت مشهور کرده است. وی در خوزستان و در میان قبایل عرب آنجا نفوذ فراوانی داشت.


در ۱۲۲۸ ق عباس میرزا (نایب السلطنه) برای پایان دادن پیروزمندانه به جنگ ده ساله با روس‌ها به بسیاری از علمای ایران نامه نوشت و تقاضای صدور فتوا بر ضد روس‌ها را کرد. شیخ‌هاشم نیز کتابی در باب جهاد نوشت و بر وجوب جهاد با «کافران لعنت شده مسیحی روس که لعنت خدا و ملائکه و مردم بر آنها باد» تأکید کرد و آن را العباسیه الحداد فی جهاد اهل الشرک و الالحاد نام نهاد. تاریخ اتمام این کتاب (خطی) روز چهارشنبه ۲۰ صفر ۱۲۳۰ ق است. تاریخ فوق قطعاً تاریخ کتابت نسخه اصلی نیست زیرا به نوشته عبدالرزاق دنبلی در مآثر سلطانیه رساله‌های جهادیه علما در ۱۲۲۸ ق به دربار عباس میرزا رسید و قائم مقام از مجموع آن رساله‌ها، ‌یک رساله در همان سال فراهم کرد. قسمت‌هایی از مطالب العباسیه الحداد در رساله قائم مقام آمده است.
[۲] کعبی، ‌هاشم، العباسیه الحداد فی جهاد اهل الشرک و الالحاد (خطی)، ش ۲۳۴۲.
[۳] حرز الدین، محمد حسین، معارف الرجال فی تراجم العلما و الادباء، ج۳، ص۲۵۶.
[۴] معلم حبیب آبادی، میرزا محمد علی، مکارم الآثار، ج۳، ص۹۲۳۰.



۱. امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۱، ص۳۸۷.    
۲. کعبی، ‌هاشم، العباسیه الحداد فی جهاد اهل الشرک و الالحاد (خطی)، ش ۲۳۴۲.
۳. حرز الدین، محمد حسین، معارف الرجال فی تراجم العلما و الادباء، ج۳، ص۲۵۶.
۴. معلم حبیب آبادی، میرزا محمد علی، مکارم الآثار، ج۳، ص۹۲۳۰.
۵. امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۲۳۷.    



دانشنامه های انقلاب اسلامی و تاریخ اسلام، فرهنگنامه علمای مجاهد، برگرفته از مقاله «شیخ‌هاشم کعبی».    






جعبه ابزار