• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سید محمدتقی بن میرعبدالحی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



سیدمحمدتقی بن میرعبدالحی بن میرابراهیم، عارف، ادیب و فقیه اصولی قرن سیزدهم است.



سیدمحمدتقی در ۱۱۸۹ به دنیا آمد در آغاز در زادگاهش نزد استادانی چون ملامهدی نراقی به تحصیل پرداخت، سپس به عتبات عراق رفت و در مجلس درس سیدعلی حایری، معروف به صاحب ریاض، شرکت کرد.


وی پس از کسب اجازاتی از سیدعبدالله کاظمی معروف به سیدشُبَّر، شیخ احمد احسایی، سیدمحمد مجاهد و محقق قمی صاحب قوانین، به کاشان بازگشت و به تدریس پرداخت.


جمع کثیری از علما و فضلا، از جمله ملاعلی مدد ساوجی، شیخ محمد جاسبی، سیدحسین لاجوردی و ملاعبدالباقی، در درس او حاضر می‌شدند.
[۱] محمدباقربن زین العابدین خوانساری، روضات الجنات فی احوال العلماء والسادات، ج۲، ص۱۲۷، چاپ اسدالله اسماعیلیان، قم ۱۳۹۰ـ۱۳۹۲.
[۲] حبیب الله بن علی مدد کاشانی، لباب الالقاب فی القالب الاطیاب: فیه معرفه احوال الرجال من علماء الشیعه، ج۱، ص۷۴، کاشان ۱۳۷۲ ش.
[۳] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء ۲، قسم ۱، ص ۲۱۹ـ۲۲۰، الکرام البرره، مشهد ۱۴۰۴.
[۴] صهبای سخن، کاشان: انجمن ادبی صبا، ج۱، ص۵۳ ـ۵۴، ۱۳۴۸ ش.
[۵] صهبای سخن، کاشان: انجمن ادبی صبا، ج۱، ص۵۷، ۱۳۴۸ ش.
[۶] محمدمعصوم بن زین العابدین معصوم علیشاه، طرائق الحقائق، ج۳، ص۵۷۷، چاپ محمدجعفر محجوب، تهران ۱۳۳۹ـ۱۳۴۵ ش.



سیدمحمدتقی به مکه، مشهد، نائین و قم سفر کرد.
وی در یکی از دیدارهایش با محقق قمی به فتحعلی شاه معرفی و ستایش شد و فتحعلی شاه به سید ارادت یافت.
محمدشاه قاجار و برخی از شاهزادگان قاجار، مانند سلطان محمد میرزای سیف الدوله، نیز در شمار مریدان سید بوده‌اند.
[۷] صهبای سخن، کاشان: انجمن ادبی صبا، ج۱، ص۵۷ ـ ۵۸، ۱۳۴۸ ش.



سیدمحمدتقی بیش‌تر اوقات به ذکر و ریاضت می‌پرداخت و اهتمام کمتری به تألیف و تصنیف داشت.
ملاحبیب الله کاشانی
[۸] حبیب الله بن علی مدد کاشانی، لباب الالقاب فی القالب الاطیاب: فیه معرفه احوال الرجال من علماء الشیعه، ج۱، ص۷۵، کاشان ۱۳۷۲ ش.
به وی کراماتی نیز نسبت داده است.


برخی گفته‌اند که سید به تصوف تمایل داشته و به حاج محمدحسن نائینی (متوفی ۱۲۵۰) ارادت می‌ورزیده، که به نظر برخی اختلاف احتمالیِ میان وی و استادش، ملااحمد نراقی، متأثر از همین مسئله بوده است.
[۹] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء۲، قسم ۱، ص ۲۲۰: الکرام البرره، مشهد ۱۴۰۴.
[۱۰] محمدعلی حبیب آبادی، مکارم الاثار در احوال رجال دوره قاجار، ج۵، ص۱۵۷۶، اصفهان (تاریخ مقدمه ۱۳۹۶).
[۱۱] محمدباقر بن زین العابدین خوانساری، روضات الجنات فی احوال العلماء والسادات، ج۲، ص۱۲۸، چاپ اسدالله اسماعیلیان، قم ۱۳۹۰ـ۱۳۹۲.



محمدتقی در حدیث و رجال تبحر داشت، و آثاری نیز در فقه و اصول نگاشت.
از جمله تألیفات او رساله حجیه المظنه، تنقیح الاصول، و رساله‌ای در مباحث الفاظ است.
[۱۲] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۶، ص۲۷۷، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۱۳] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء۲، قسم ۱، ص ۲۲۰، الکرام البرره، مشهد ۱۴۰۴.
[۱۴] حبیب الله بن علی مدد کاشانی، لباب الالقاب فی القالب الاطیاب: فیه معرفه احوال الرجال من علماء الشیعه، ج۱، ص۷۵، کاشان ۱۳۷۲ ش.



سیدمحمدتقی در ۱۲۵۸ از دنیا رفت و به امر محمدشاه قاجار برای وی آرامگاه مجللی در صحن مقدس حبیب بن موسی ساخته شد که اکنون زیارتگاه است.


از فرزندان او دو تن قابل ذکرند: سیدمهدی، از شاگردان شیخ انصاری، و سیدعبدالرحیم که از علمای بزرگ آن دوران و مورد تکریم دربار ناصری بود.
سیدعبدالرحیم بعد از اتمام دروس سطح در کاشان، سال‌های زیادی از حوزه درس شیخ انصاری در نجف بهره گرفت، سپس به زادگاهش بازگشت و به انجام تکالیف شرعی و ارشاد مردم روی آورد.
وی در ۱۲۹۴ درگذشت.
دو فرزند سیدعبدالرحیم، اسدالله و جعفر در زمره علمای دینی شیعی بوده‌اند.
[۱۵] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء ۲، قسم ۲، ص ۷۲۵، الکرام البرره، مشهد ۱۴۰۴.
[۱۶] حبیب الله بن علی مدد کاشانی، لباب الالقاب فی القالب الاطیاب: فیه معرفه احوال الرجال من علماء الشیعه، ج۱، ص۷۵، کاشان ۱۳۷۲ ش.
[۱۷] عبدالرحیم ضرابی، تاریخ کاشان، ج۱، ص۲۸۸ـ۲۸۹، چاپ ایرج افشار، تهران ۱۳۵۶ ش.
[۱۸] حسن نراقی، آثار تاریخی شهرستان‌های کاشان ونطنز، ج۱، ص۱۱۱، تهران ۱۳۷۴ ش.



۱. محمدباقربن زین العابدین خوانساری، روضات الجنات فی احوال العلماء والسادات، ج۲، ص۱۲۷، چاپ اسدالله اسماعیلیان، قم ۱۳۹۰ـ۱۳۹۲.
۲. حبیب الله بن علی مدد کاشانی، لباب الالقاب فی القالب الاطیاب: فیه معرفه احوال الرجال من علماء الشیعه، ج۱، ص۷۴، کاشان ۱۳۷۲ ش.
۳. محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء ۲، قسم ۱، ص ۲۱۹ـ۲۲۰، الکرام البرره، مشهد ۱۴۰۴.
۴. صهبای سخن، کاشان: انجمن ادبی صبا، ج۱، ص۵۳ ـ۵۴، ۱۳۴۸ ش.
۵. صهبای سخن، کاشان: انجمن ادبی صبا، ج۱، ص۵۷، ۱۳۴۸ ش.
۶. محمدمعصوم بن زین العابدین معصوم علیشاه، طرائق الحقائق، ج۳، ص۵۷۷، چاپ محمدجعفر محجوب، تهران ۱۳۳۹ـ۱۳۴۵ ش.
۷. صهبای سخن، کاشان: انجمن ادبی صبا، ج۱، ص۵۷ ـ ۵۸، ۱۳۴۸ ش.
۸. حبیب الله بن علی مدد کاشانی، لباب الالقاب فی القالب الاطیاب: فیه معرفه احوال الرجال من علماء الشیعه، ج۱، ص۷۵، کاشان ۱۳۷۲ ش.
۹. محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء۲، قسم ۱، ص ۲۲۰: الکرام البرره، مشهد ۱۴۰۴.
۱۰. محمدعلی حبیب آبادی، مکارم الاثار در احوال رجال دوره قاجار، ج۵، ص۱۵۷۶، اصفهان (تاریخ مقدمه ۱۳۹۶).
۱۱. محمدباقر بن زین العابدین خوانساری، روضات الجنات فی احوال العلماء والسادات، ج۲، ص۱۲۸، چاپ اسدالله اسماعیلیان، قم ۱۳۹۰ـ۱۳۹۲.
۱۲. محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۶، ص۲۷۷، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۱۳. محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء۲، قسم ۱، ص ۲۲۰، الکرام البرره، مشهد ۱۴۰۴.
۱۴. حبیب الله بن علی مدد کاشانی، لباب الالقاب فی القالب الاطیاب: فیه معرفه احوال الرجال من علماء الشیعه، ج۱، ص۷۵، کاشان ۱۳۷۲ ش.
۱۵. محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء ۲، قسم ۲، ص ۷۲۵، الکرام البرره، مشهد ۱۴۰۴.
۱۶. حبیب الله بن علی مدد کاشانی، لباب الالقاب فی القالب الاطیاب: فیه معرفه احوال الرجال من علماء الشیعه، ج۱، ص۷۵، کاشان ۱۳۷۲ ش.
۱۷. عبدالرحیم ضرابی، تاریخ کاشان، ج۱، ص۲۸۸ـ۲۸۹، چاپ ایرج افشار، تهران ۱۳۵۶ ش.
۱۸. حسن نراقی، آثار تاریخی شهرستان‌های کاشان ونطنز، ج۱، ص۱۱۱، تهران ۱۳۷۴ ش.



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «سادات پشت مشهدی»، شماره۲۷۷۶.    






جعبه ابزار