• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سیدعلی حسینی مشتاق اصفهانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



سیدعلی مشتاق اصفهانی، از شعراء و ادباء در قرن دوازدهم هجری در اصفهان بوده است.



میر سیّدعلی حسینی اصفهانی متخلّص به «مشتاق»، از شعراء و ادباء در قرن دوازدهم هجری در اصفهان بوده است. وی در حدود سال ۱۱۰۰ متولّد شد. از سادات عباس‌آباد اصفهان است. انجمن ادبی داشته و در برگشت سبک نامطلوب هندی به سبک عراقی رنج‌ها برده تا بالاخره به کمک دوستان و شاگردان خود از جمله: آذر،‌ هاتف، صهبا، صباحی، عاشق، رفیق، نصیر، طبیب، درویش عبدالمجید، صبوح و شعله موفّق گردیده است. دیوان اشعار او حدود سه هزار بیت بوده و آذر و‌ هاتف و صهبا آن را جمع آوری و تنظیم کرده‌اند. نسخه‌های زیادی از این دیوان در کتابخانه‌ها موجود است. آقای حسین مکّی دیوان او را تصحیح کرده که چندین بار به چاپ رسیده است. این شعر از اوست:

"بس شیشه دل‌ها که شکستی‌ای عشق ••• بس رشته جان‌ها که گسستی‌ای عشق"
"دست همه را ز پشت بستی‌ ای عشق ••• دستی‌ ای عشق و پشت دستی‌ ای عشق".


مشتاق در سال ۱۱۷۱ق وفات یافته است. در مقدمه دیوان مشتاق درباره آرامگاه او گوید: در تکیه شیخ زین‌الدّین اصفهان به خاک رفت. تاکنون تکیه‌ای به نام شیخ زین‌الدّین در اصفهان نمی‌شناسیم و محل قبر مشتاق را نیز به طور قطع نمی‌دانیم. در بین مردم مشهور بوده که قبر مشتاق در تکیه سیّدرضی‌الدّین محمّد شیرازی در تخت فولاد است. ولی آثار قبر مشهود نیست. مادّه تاریخ وفاتش را «رفیق اصفهانی» چنین گفته است:

"بهر تاریخ او نوشت «رفیق» ••• جای مشتاق در جنان بادا".
[۱] مهدوی، سیدمصلح‌الدین، رجال اصفهان یا تذکره القبور،، ص۹۵.
[۲] مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۲، ص۶۴۲-۶۴۳.
[۳] آذر بیگدلی، لطفعلی بن ‌آقاخان، تذکره آتشکده، نیمه دوم، ص۶۳۸.
[۴] هدایت، رضاقلی‌خان، تذکره مجمع الفصحاء، ج۵، ص۹۳۸-۹۴۰.
[۵] اختر، احمد بن‌ فرامرز، تذکره اختر، ص۱۶۸.
[۶] قاجار، محمود میرزا، تذکره سفینه المحمود، ص۲۹۵.
[۷] بیگی حبیب‌آبادی، پرویز، تاملی در تذکره روز روشن، ص۷۳۸-۷۴۰.
[۱۰] داغستانی، واله، تذکره ریاض الشعراء، ج۴، ص۲۱۹۸.
[۱۱] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا: ذیل «مشتاق»، ص۴۷۵.
[۱۲] تفضلی، آذر، فرهنگ بزرگان اسلام و ایران، ص۳۹۰.



۱. مهدوی، سیدمصلح‌الدین، رجال اصفهان یا تذکره القبور،، ص۹۵.
۲. مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۲، ص۶۴۲-۶۴۳.
۳. آذر بیگدلی، لطفعلی بن ‌آقاخان، تذکره آتشکده، نیمه دوم، ص۶۳۸.
۴. هدایت، رضاقلی‌خان، تذکره مجمع الفصحاء، ج۵، ص۹۳۸-۹۴۰.
۵. اختر، احمد بن‌ فرامرز، تذکره اختر، ص۱۶۸.
۶. قاجار، محمود میرزا، تذکره سفینه المحمود، ص۲۹۵.
۷. بیگی حبیب‌آبادی، پرویز، تاملی در تذکره روز روشن، ص۷۳۸-۷۴۰.
۸. مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانه الادب، ج۵، ص۳۱۶.    
۹. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۹، ص۱۰۴۳.    
۱۰. داغستانی، واله، تذکره ریاض الشعراء، ج۴، ص۲۱۹۸.
۱۱. دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا: ذیل «مشتاق»، ص۴۷۵.
۱۲. تفضلی، آذر، فرهنگ بزرگان اسلام و ایران، ص۳۹۰.



مهدوی، سیدمصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۴، ص۶۰۵.    





جعبه ابزار