• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثلاث (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




ثَلاث (به فتح ثاء و لام) از واژگان قرآن کریم و اسماء عدد به معنای سه است. این واژه دارای مشتقاتی است که در آیات قرآن به کار رفته است؛ مانند: ثَلاثَة (به فتح ثاء و لام) مؤنّث ثَلاث، ثَلَاثُون (به فتح ثاء و لام) به معنای سی و ثُلُث به معنی یک سوّم است. ثُلاث‌ (به ضم ثاء)، به معنای سه سه است.



ثَلاث از اسماء عدد است به معنای سه است.


(انْطَلِقُوا اِلی‌ ظِلٍّ ذِی‌ ثَلاثِ‌ شُعَبٍ..) (برويد به سوى سايه‌اى سه شاخه از دودهاى خفقان بار و آتش‌زا.)

۲.۱ - ثلاثه

ثَلاثَة مؤنّث ثلاث است، مثل‌ (فَمَنْ لَمْ یَجِدْ فَصِیامُ‌ ثَلاثَةِ اَیَّامٍ) (و هر كه نيافت، سه روز در ایام حجّ، ... روزه بدارد.)

۲.۲ - ثلاثون

ثَلَاثُون به معنی سی است. نحو (وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ‌ ثَلاثُونَ‌ شَهْراً) (و دوران حمل و از شير بازگرفتنش سى ماه است.)

۲.۳ - ثلث‌

ثُلُث به معنی یک سوّم است. نحو: (وَ وَرِثَهُ اَبَواهُ فَلِاُمِّهِ‌ الثُّلُثُ‌) (براى مادر او يک سوّم است و بقيه از آن پدر.)

۲.۴ - ثلاث‌

ثُلاث‌ (بر وزن گلاب) یعنی سه سه مثل‌... (فَانْکِحُوا ما طابَ لَکُمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنی‌ وَ ثُلاثَ‌ وَ رُباعَ‌) (با زنان پاک مورد علاقه خود ازدواج نماييد، دو يا سه يا چهار همسر.) نکاح کنید آن که برای شما از زنان دلپسند است دو دو، سه سه، چهار چهار.
ناگفته نماند: این خطاب نسبت به جمع است و نسبت به هر فرد چنین می‌شود: نکاح کن از زنان دو یا سه و یا چهار نفر را و بیشتر از چهار زن آزاد، نکاح کردن جایز نیست‌. «قَالَ الصَّادِقُ عَلَیْهِ السَّلَامُ‌: لَا یَحِلُّ لِمَاءِ الرَّجُلِ اَنْ یُجْرَی فِی‌ اَکْثَرَ مِنْ اَرْبَعَةِ اَرْحَامٍ مِنَ الْحَرَائِرِ.»


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۳۱۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۱۷۵.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۲۳۹.    
۴. مرسلات/سوره۷۷، آیه۳۰.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۸۱.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۵۴.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۲۴۸.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۳۳.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۲۱۳.    
۱۰. بقره/سوره۲، آیه۱۹۶.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۹۶.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲، ص۷۷.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲، ص۱۱۴.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۵۱۹.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۲۴۴.    
۱۶. احقاف/سوره۴۶، آیه۱۵.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۰۴.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۲۰۱.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۳۰۷.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۱۳۰.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۳۹۵.    
۲۲. نساء/سوره۴، آیه۱۱.    
۲۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۷۸.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۴، ص۲۰۸.    
۲۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۴، ص۳۲۸.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۵.    
۲۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۵، ص۴۷.    
۲۸. نساء/سوره۴، آیه۳.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۷۷.    
۳۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۴، ص۱۶۷.    
۳۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۴، ص۲۷۹.    
۳۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۱۱.    
۳۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۵، ص۱۹.    
۳۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۱۱.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ثلاث»، ج۱، ص۳۱۱.    






جعبه ابزار