• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سد (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





سَدَّ (به فتح سین) و سُدَّ (به ضم سین) از واژگان قرآن کریم به معنای بستن و اصلاح کردن است. از مشتقات سدّ که در آیات قرآن به کار رفته، سَدید (به فتح سین) به معنای قول صواب و محکم است که باطل در آن راه ندارد.



سَد به معنای بستن و اصلاح كردن است. در قاموس گفته «سَدَّ الثُّلْمَةَ: أَصْلَحَهَا وَ وَثَّقَهَا» يعنى شكاف را گرفت.
سدّ به ضم و فتح اوّل به معنى بند و حايل ميان دو چيز است در مفردات و اقرب‌ گفته: گويند سدّ به ضم آن است كه طبيعى و فعل خدا باشد و به فتح كار آدمى است‌.
[۶] شرتونی، سعید، اقرب الموارد.



(فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجاً عَلى‌ أَنْ تَجْعَلَ بَيْنَنا وَ بَيْنَهُمْ‌ سَدًّا) (آيا ممكن است ما هزينه‌اى براى تو قرار دهيم، كه ميان ما و آنها سدّى ايجاد كنى؟!)
در آيه‌ (وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدًّا وَ مِنْ خَلْفِهِمْ‌ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ ...) (و در پيش روى آنان سدّى قرار داديم، و در پشت سرشان سدّى؛ وچشمانشان را پوشانده‌ايم....) اثر معاصى كه مانع از قبول حق است سدّ ناميده شده حقّا كه گناهان مانند سدّ محكمى از قبول حق و حقيقت مانع می‌شوند و راه آن را مسدود می‌كنند. و در آيه‌ (حَتَّى إِذا بَلَغَ بَيْنَ‌ السَّدَّيْنِ‌ ...) (تا هنگامى كه به ميان دو كوه رسيد....) به کوه سدّ گفته شده كه كوه ميان دو چيز سدّ و حائل است.

۲.۱ - سدید

سَديد يعنى قول صواب و محكم كه باطل را در آن راهى نيست و از ورود باطل بسته شده است‌.
(يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ قُولُوا قَوْلًا سَدِيداً) (اى كسانى كه ایمان آورده‌ايد! تقواى الهى پيشه كنيد و سخن حق بگوييد.)


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۲۴۵.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۰۳.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۶۵.    
۴. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، ص۲۸۷.    
۵. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۰۳.    
۶. شرتونی، سعید، اقرب الموارد.
۷. کهف/سوره۱۸، آیه۹۴.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۰۳.    
۹. یس/سوره۳۶، آیه۹.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۴۰.    
۱۱. کهف/سوره۱۸، آیه۹۳.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۰۳.    
۱۳. احزاب/سوره۳۳، آیه۷۰.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۲۷.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «سدّ»، ج۳، ص۲۴۵.    






جعبه ابزار