زمام (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
زِمام (به کسر زاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای چيزی است كه با آن مى‌بندند. این واژه شانزده بار در نهج البلاغه آمده است.
زِمام به معنای چيزی است كه با آن مى‌بندند مثل
ریسمان و غيره. «الزِمَام: ما يُشَدُّ بهِ »
(بند)
امام (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرمایند:
«الْبُخْلُ جَامعٌ لِمَسَاوِىءِ الْعُيُوبِ، وَهُوَ زِمَامٌ يُقَادُ بهِ إِلَى كُلِّ سُوء.» «
بخل جمع كننده همه عيب‌هاست و ان افسار و بندى است كه
انسان با آن به هر بدى كشيده مى‌شود.»
(شرح‌های حکمت:
)
درباره
فتنه‌ها فرموده:
«فِتَنٌ كَقِطَعِ الْلَّيْلِ الْمُظْلِمِ ... تَأْتِيكُمْ مَزْمُومَةً مَرْحُولَةً.» «فتنه‌هائى است مانند تكه‌هاى
شب تاريک مى‌آيد به سوى شما زمام شده و رحل گذاشته شده.»
(شرح‌های حکمت:
) فتنه‌ها را به
شتران با افسار و جهاز دار تشبيه كرده است.
«اللَّهُمَّ ... أَزِمَّةَ الاُْمُورِ بِيدِكَ، وَمَصَادِرَهَا عَنْ قَضَائِكَ.» «خدايا زمام كارها در دست توست و صدور آنها طبق قضاى تو مى‌باشد.»
(شرح‌های حکمت:
)
درباره
اهل بیت (علیهم‌السلام) فرموده:
«فَأَيْنَ تَذْهَبُونَ؟ ... وَ بَيْنَكُمْ عِتْرَةُ نَبِيِّكُمْ؟ وَ هُمْ أَزِمَّةُ الْحَقِّ، وَ أَلْسِنَةُ الصِّدْقِ!» (كجا مى‌رويد؟ ... در حالى كه عترت پيامبرتان در ميان شماست، آنها زمام‌هاى حقّند و پرچم‌هاى دين ، و زبان‌هاى صدق.)
(شرح‌های حکمت:
)
زِمام شانزده بار در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «زمام»، ج۱، ص۵۰۱.
