• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ذهنیت مستشرقین پژوهشی در اصالت اندیشه مهدویت‌ (کتاب)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



«ذهنیت مستشرقین: پژوهشی در اصالت اندیشه مهدویت و نقد گفتمان شرقش شناسان»، اثر عبدالحسین فخاری، به نقد منکران مساله مهدویت که آن را خرافه، سنت یهودیان یا افسانه زرتشتیان نامیده‌اند، پرداخته و به زبان فارسی و در سال ۱۴۲۰ ق نوشته شده است.



انگیزه تالیف، بررسی آثار مستشرقین در موضوع مهدویت و پی جویی انگیزه‌های آن‌ها در ارائه تفاسیر ناصوابی که از این باور راستین ارائه کرده‌اند، بوده است.
عدم نگارش کتابی تاکنون، با این موضوع و حجم، باعث اهمیت این اثر گردیده است.


کتاب با مقدمه مؤلف در تبیین ضرورت موضوع مورد بحث، آغاز شده و مطالب با رعایت اختصار، استناد، استحکام بحث‌ها، بیان ساده و گاهی حماسی، در چهار بخش، ارائه گردیده است.
نویسنده با هدف محکم کردن مبانی عقیدتی و فکری شیعیان درباره امام مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف و با بهره گیری از منابع روایی، تاریخی و کلامی شیعه و عامه و نظرات دانشمندان غربی، ابتدا اصالت مهدویت را از نظر قرآن و روایات عامه و شیعه ثابت می‌کند؛ سپس برخی از شبهات درباره مهدویت را پاسخ داده و ضمن بیان عوامل انحراف مستشرقین از مسئله امام مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ، به شرح چگونگی پیدایش فرقه‌هایی از قبل «قادیانیه» و «بهائیه» پرداخته و در نهایت، پرتوی از حکومت امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف و برخی از نشانه های ظهور آن حضرت را بیان می‌کند.


بخش اول، برای اینکه توهم ساختگی بودن تفکر مهدویت توسط شیعه و عدم اعتقاد دیگر گروه‌ها به آن از بین برود، نویسنده با استناد به مدارک اصیل اسلامی، به بررسی اصالت یا عدم اصالت مهدویت پرداخته است.
بر این پایه، ابتدا از قرآن شروع کرده، بعد از نگاهی گذرا به روایات، به شیوه دانشمندان سلف و اجماع علمای گذشته نظر انداخته تا این اصالت روشن شود.
در همگی این مراحل، بیشتر تکیه بر مدارک عامه بوده و گه گاهی از دریای احادیث شیعه نیز بهره برده شده است.
مؤلف در دوم، بر این باور است که موضوع، خدشه وارد کردن چند شرق شناس یا نوسنده در اعتقاد به مهدویت نیست، بلکه موضوع مهم این است که چه عواملی باعث شده تا این عده برخلاف نصوص و اجماع فرقین، به اظهار چنین نظری بپردازند.
از این روی، در این بخش، به بررسی علل صدور چنین نظری از ایشان پرداخته تا راه گشایی در نقد منکران و شناختی در ریشه‌های انحراف این گروه باشد.
در فصل سوم، مؤلف با اشاره به این که از جمله عوامل و بهانه‌های انکار منکران، وجود مهدی نماهایی است که گروهی را فریفته و به فساد برخواسته‌اند، برای روشن تر شدن این عامل مهم، به نقد و بررسی دو نمونه از محصول حرکت متمهدیان؛ یعنی «قادیانیه» و «بهائیه» پرداخته است.
پی آمد و نتیجه چهارم، رسیدن به این نتیجه است که مهدویت در تشریع اسلام، اصالتی ویژه دارد و کسی که این رکن اساسی را نادیده انگارد، همانند کسی که دیگر ارکان این نهاد را انکار کرده باشد.


فهرست مندرجات، در ابتدای کتاب آمده است.
پاورقی‌ها بیشتر به ذکر منابع اختصاص دارد.
[۱] «امام مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف در آینه قلم کارنامه منابع پیرامون امام مهدی علیه‌السّلام و مهدویت»، ج۱، ص۳۰۳.



۱. «امام مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف در آینه قلم کارنامه منابع پیرامون امام مهدی علیه‌السّلام و مهدویت»، ج۱، ص۳۰۳.



نرم افزار کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.



جعبه ابزار