• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تعارض اطلاق بدلی و شمولی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تعارض اطلاق بدلی و شمولی، تنافی میان مدلول مطلق بَدَلی و مطلق شمولی را می‌گویند.



تعارض اطلاق بدلی و شمولی، از اقسام تعارض ادله لفظی و به معنای تنافی میان مدلول دو دلیل مطلقی است که اطلاق یکی بدلی حکم به فرد نامعین از افراد طبیعت تعلق گرفته و اطلاق دیگری شمولی حکم به تمام افراد طبیعت تعلق گرفته می‌باشد.


مانند: تعارض «اکرم عالما» با «لاتکرم الفاسق» که نسبت میان این دو عموم و خصوص من وجه و محل تلاقی آنها، عالم فاسق است.


در تعارض اطلاق بدلی با اطلاق شمولی ، درباره این که کدام یک بر دیگری مقدم است، میان اصولیون اختلاف وجود دارد؛ برخی هم چون مرحوم « شیخ انصاری ». و « محقق نایینی »
معتقدند اطلاق شمولی مقدم است، برخی دیگر همچون مرحوم « آخوند » در « کفایة الاصول »
[۳] کفایة الاصول، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ص۲۹۲.
اعتقاد دارند هیچ یک از آن دو بر دیگری رجحان ندارد.


۱. المحکم فی اصول الفقه،حکیم، محمد سعید، ج۶، ص۹۲.    
۲. فوائد الاصول، نائینی، محمد حسین، ج۴، ص۷۳۲.    
۳. کفایة الاصول، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ص۲۹۲.
۴. بحوث فی علم الاصول، صدر، محمد باقر، ج۷، ص۲۸۳.    
۵. نهایة الافکار، عراقی، ضیاء الدین، ج۴، جزء ۲، ص۱۴۹.    
۶. انوار الاصول، مکارم شیرازی، ناصر، ج۳، ص۵۱۲.    
۷. المحصول فی علم الاصول، سبحانی تبریزی، جعفر، ج۴، ص۴۴۷.    



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۲۰، برگرفته از مقاله «تعارض اطلاق بدلی و شمولی».    






جعبه ابزار