• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خمل (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





خَمَل (به فتح خاء و میم) و خُمول (به ضم خاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای خفی شدن و آرام شدن است. امام علی (علیه‌السّلام) در نهج البلاغه از این واژه فقط یکبار درباره جاهلیت استفاده کرده است.



خُمول به معنای خفی شدن و آرام شدن است. «خمل ذکره و صوته خمولا: خفی»


از این لفظ فقط یک مورد در «نهج» داریم که درباره جاهلیت فرموده: «فَالهُدَى خامِلٌ و العَمَى شَامِلٌ. عُصِيَ الرَّحْمنُ وَ نُصِرَ الشَّيْطانُ» (هدایت فراموش شده، و گمراهی و نابينايى همه را فرا گرفته بود، خداى رحمان معصیت مى‌شد، و شیطان يارى مى‌گرديد.) (شرح‌های خطبه: )
گویند: «رجل خامل: ‌ای ساقط» یعنی در آن روز، هدایت ساقط بود و ضلالت همگانی، و...


از این لفظ فقط یک مورد در «نهج» داریم.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۶۵.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۳۶۶.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۱۰۷.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۹، خطبه۲.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۳، خطبه۲.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۶، خطبه۲.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵، خطبه۲.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۴۷۳.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۴۸۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۲۸۴-۲۸۵.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۹۸.    
۱۲. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۱۰۷.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۹، خطبه۲.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «خمل»، ج۱، ص۳۶۵.    






جعبه ابزار