خفق (مفرداتنهجالبلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خَفَق (به فتح خاء و فاء) و
خُفُوق (به ضم خاء و فاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای غائب شدن و
خَفَقان (بر وزن رمضان) به معنی
اضطراب است. این واژه دو بار در
نهج البلاغه آمده است.
خَفَق و
خُفُوق به معنای غائب شدن آمده است. «خفق النجم خفوقا: غاب»
خَفَقان (بر وزن رمضان) به معنی اضطراب آید.
امام علی (علیهالسلام) فرموده
«الْحَمْدُ للهِ كُلَّمَا وَقَبَ لَيْلٌ وَغَسَقَ، وَالْحَمْدُ للهِ كُلَّمَا لاَحَ نَجْمٌ وَخَفَقَ» «سپاس
خدا را هر وقت که شبی وارد بشود و تاریکیاش شدت گیرد، سپاس خدا را هر وقت که ستارهای ظاهر شود و غروب نماید.»
(شرحهای خطبه:
)
در مذمّت مردم فرموده:
«وُقِرَ سَمْعٌ لَمْ يَفْقَهِ الوَاعِيَةَ، كَيْفَ يُرَاعِي النَّبْأَةَ مَنْ أَصَمَّتْهُ الصَّيْحَةُ؟ رُبِطَ جَنَانٌ لَمْ يُفَارِقْهُ الخَفَقَانُ.» «کر شود گوشی که فریاد (موعظهها) را نشنود، چطور میشنود و مراعات میکند صدای خفی را آنکه صیحه او را کر کرده است. (چطور مواعظ مرا گوش میکند کسیکه مواعظ
قرآن و خدا او را کر کرده و آنها را نمیشنود) ثابت و استوار باد قلبی که خفقان و اضطراب
خوف خدا از آن دور نمیشود.»
(شرحهای خطبه:
)
محمد عبده گوید: واعیة و صیحه عبارت از مواعظ، «نباة» صدای خفی ظاهرا مراد مواعظ آن حضرت و «الصیحة» زواجر خدا و
رسول است، خفقان از خوف خداست.
واژه خَفَق دو بار در نهج آمده است.
•
قرشی بنابی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «خفق»، ج۱، ص۳۵۵.