• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حمی (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حَمْی (به فتح حاء و سکون میم)، از واژگان قرآن کریم به معنای حرارت شدید است. مشتق این واژه در قرآن به صورت حامیَة (به فتح یاء)، به معنی گرم و سوزاننده آمده است.



حَمْی به معنی حرارت شدید است. در صحاح گوید: «حَمِیَ‌ النَّهارُ و حَمِیَ‌ التَّنُّورُ: اشْتَدَّ حَرُّهُمَا و اَحْمَیْتُ‌ الحَدِیدَ فِی النَّارِ فَهُوَ مَحْمِیٌ‌» راغب گوید: آن حرارتی است که از فلزات سرخ کرده و از بدن برخیزد.


(یَوْمَ‌ یُحْمی‌ عَلَیْها فِی نارِ جَهَنَّمَ فَتُکْوی‌ بِها جِباهُهُمْ وَ جُنُوبُهُمْ وَ ظُهُورُهُمْ..) «روزی که به آنها در آتش جهنم حرارت داده شود و با آنها پیشانی‌ها و پهلوها و پشتهایشان داغ کرده شود.»
(تَصْلی‌ ناراً حامِیَةً) (آنها در آتش سوزان وارد مى‌گردند.) (وَما اَدْراکَ ما هِیَهْ)(نارٌ حامِیَةٌ) (آتشى است سوزان!)


حامیة بنا بر آنچه گذشت به معنی گرم و سوزنده است در نهج البلاغه خطبه ۱۸۵ در وصف آتش آخرت فرموده: «مُظْلِمَةٌ اَقْطَارُهَا. حَامِیَةٌ قُدُورُهَا. فَظِیعَةٌ اُمُورُهَا.» امّا چرا نار، با حامیة توصیف شده؟ شاید مراد شدّت و گدازنده بودن آتش است چنانکه آن را نهایت سوزنده بودن گفته‌اند.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۸۵.    
۲. تاج العروس من جواهر القاموس، زبیدی، مرتضی، ج۱۹، ص۳۴۴.    
۳. جوهری، اسماعیل بن حماد، صحاح تاج اللغة، ج۶، ص۲۳۲۰.    
۴. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۲۵۸.    
۵. توبه/سوره۹، آیه۳۵.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۹، ص۲۵۲.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۳۳۵.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۵، ص۴۷.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۸۰.    
۱۰. غاشیة/سوره۸۸، آیه۴.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۹۲.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۲۰، ص۲۷۳.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۴۵۷.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۱۰، ص۳۳۶.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۳۹.    
۱۶. قارعه/سوره۱۰۱، آیه۱۰.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۹۲.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۲۰، ص۳۴۹.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۵۷۹.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۱۰، ص۴۲۹.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۲۴۹.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۵۵، خطبه ۱۸۵.    
۲۳. سید شریف رضی، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۴۴۰، خطبه ص۱۹۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «حمی»، ج۲، ص۱۸۵.    






جعبه ابزار