• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوسعید حسن بن حسین سکّری مهلبی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوسعید حسن بن حسین سکّری مهلّبی بکری بغدادی ازدی (۲۱۲-۲۷۵ هـ)، لغت‌شناس، نسب‌شناس و عالم به اخبار و تاریخ گذشتگان و از علمای نحوی در قرن سوم هجری قمری بود.



ابوسعید حسن بن حسین بن عبدالله سکّری مهلّبی بکری بغدادی ازدی، اهل بصره بود. می‌گوید: او از دانشمندان لغت‌شناس، نسب‌شناس و عالم به اخبار و تاریخ گذشتگان بود. سکری نزد بزرگانی چون ابوحاتم سجستانی، عباس بن فرج ریاشی و محمد بن حبیب بغدادی دانش آموخت.
در بغداد نیز در مجلس درس ابوزکریای فراء، ادیب و نحوی مشهور حضور یافت و ادبیات و نحو را از وی فرا گرفت. بنا بر برخی روایات، روزی در درس استاد به بعضی گفته‌های وی انتقاد کرد و اشکال او مورد تایید و تحسین استاد واقع گردید. وی را فردی موثق دانسته‌اند.
او شاگردان و راویانی را تربیت کرده که از آن میان افرادی چون ابوسهل بن زیاد قطان، محمد بن احمد بن ابراهیم حکیمی و محمد بن عبدالملک تاریخی را می‌توان نام برد. گفته‌اند که سکری از خط خوشی برخوردار بود و دست نوشته‌هایش به دور از اشتباه و غلط تلقی شده است.


حسن سکری در سال ۲۰۲ هـ زاده شد.
[۱۱] فیروزآبادی، ابوطاهر محمد بن یعقوب، البلغة فی تاریخ ائمة اللغه، ص۵۷.
خطیب بغدادی تولد او را به سال ۲۱۲ هـ نوشته است.


حسن سکری به سال ۲۷۵ یا ۲۹۰ هـ درگذشت.


حسن سکری علاوه بر جمع‌آوری سروده‌های بسیاری از شاعران و قبایل مشهور عرب، آثار و تالیفات متعددی دارد و قفطی به ذکر بسیاری از آنها پرداخته است. شاعران برجسته‌ای چون امری القیس، زهیر، اعشی، هدبة بن خشرم، هذیل، ابونواس، نابغه جعدی و نابغه ذبیانی از جمله کسانی‌اند که سکری اشعار آنها را گردآوری کرده و با خط خویش نگاشته است.
آثار او عبارت‌اند از: الوحوش، النبات، المناهل و القری، الابیات السائره، کعاب البنات و النقائص.
[۲۵] حموی، ياقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۸، ص۹۶.



برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۲۷] علم‌الهدی، سیدمرتضی، الامالی، ج۱، ص۳۲۳.



۱. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۳۰۷.    
۲. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۲۸۶.    
۳. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، المزهر، ج۱، ص۱۶۴.    
۴. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۳، ص۵۵.    
۵. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۸۵۵.    
۶. امین، سیدمحسن، اعیان الشیعه، ج۵، ص۵۲.    
۷. ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهة الالباء، ص۱۶۰.    
۸. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۱، ص۳۲۴.    
۹. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۰، ص۳۳۳.    
۱۰. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۰۶.    
۱۱. فیروزآبادی، ابوطاهر محمد بن یعقوب، البلغة فی تاریخ ائمة اللغه، ص۵۷.
۱۲. ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۲، ص۲۶۸.    
۱۳. بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۲۶۷.    
۱۴. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۳۰۸.    
۱۵. زبیدی، محمد بن حسن، طبقات النحویین و اللغویین، ص۱۸۳.    
۱۶. ابن‌اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۴۳۵.    
۱۷. ابن‌وردی، عمر بن مظفر، تاریخ ابن الوردی، ج۱، ص۲۳۲.    
۱۸. ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۱، ص۵۴.    
۱۹. قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۱، ص۳۲۷.    
۲۰. زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۲، ص۱۸۸.    
۲۱. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۵۰۲.    
۲۲. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۰۶.    
۲۳. بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۲۶۷.    
۲۴. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۰، ص۳۳۳.    
۲۵. حموی، ياقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۸، ص۹۶.
۲۶. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۳، ص۲۱۹.    
۲۷. علم‌الهدی، سیدمرتضی، الامالی، ج۱، ص۳۲۳.
۲۸. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۳، ص۵۵.    



پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۲۶۰، برگرفته از مقاله «ابوسعید حسن بن سکّری مهلّبی بکری».






جعبه ابزار