• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حجیت ظن مطلق

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



حجیت ظن مطلق، صحّت استناد به ظنّ مطلق در استنباط حکم شرعی است.



حجیت ظن مطلق، مقابل حجیت ظن خاص و به معنای صحت استناد به ظن مطلق برای استنباط احکام شرعی، در موارد عدم دست رسی به قطع و یا اماره قطعی بر حکم واقعی است.


گروهی از اصولیون متاخر هم چون مرحوم «میرزای قمی» و پیروان او، طرفدار انسداد باب علم و علمی هستند؛ یعنی معتقدند نسبت به بیشتر احکام فقه، هم باب علم و هم باب علمی به روی ما بسته است؛ بنابراین، به حکم عقل، چاره‌ای جز رجوع به ظن مطلق نداریم و این گونه انسداد را انسداد حقیقی می‌گویند.


ظن مطلق، نزد شارع حجت نیست؛ بنابر این، متابعت از آن فقط در صورتی درست است که عقل به آن حکم نماید و آن در جایی است که مکلف از دست یابی به واقع مایوس گردد؛ یعنی به امام معصوم علیه‌السّلام دست رسی نداشته باشد و باب علم نیز به روی او بسته باشد، زیرا در غیر این صورت لازم می‌آید اکثر احکام الهی که مبتنی بر ادله ظنی است، متروک گردد.
[۱] کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۴، ص (۳۷۲-۳۷۱).
[۲] مبادی فقه و اصول، فیض، علیرضا، ص۲۱۷.
[۳] شرح رسائل، محمدی، علی، ج۱، ص۱۷۱.



۱. کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۴، ص (۳۷۲-۳۷۱).
۲. مبادی فقه و اصول، فیض، علیرضا، ص۲۱۷.
۳. شرح رسائل، محمدی، علی، ج۱، ص۱۷۱.



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۰۴، برگرفته از مقاله «حجیت ظن مطلق».    






جعبه ابزار