• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جنید بن‌ فضل‌الله‌ شیرازی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



صدرالدین‌ جنید بن‌ فضل‌الله‌ بن‌ ظهیرالدین‌ عبدالرحمان‌ بن‌ علی‌ بن‌ بزغش‌ د ۷۹۱ق‌/۱۳۸۹م‌، محدث‌ و عارف‌ بود.



جنید شیرازی‌
[۱] جنید شیرازی‌، ابوالقاسم‌، شد الازار، ج۱، ص۳۳۹- ۳۴۱، به‌ کوشش‌ محمد قزوینی‌ و عباس‌ اقبال‌ آشتیانی‌، تهران‌، ۳۲۸ش‌.
از معاصران‌ وی‌ بوده‌، و او را «شیخ‌الاسلام‌» و «قدوةالانام‌» خوانده‌، و از او با عناوین‌ و القابی‌ چون‌ «مرشد کامل‌»، «مکمل‌ فاضل‌» و «جامع‌ میان‌ علم‌ ظاهر و علم‌ باطن‌ و...» یاد کرده‌ است‌.


وی‌ از دوران‌ کودکی‌ به‌ کسب‌ علم‌ روی‌ آورد
[۲] آستان‌ قدس‌، فهرست‌، ج۶، ص۴۱۹.
و سپس‌ مدتی‌ در بغداد نزد شیخ‌ جبریل‌ کردی‌ به‌ سیر و سلوک‌ و خلوت‌ نشینی‌ پرداخت‌. پس‌ از آن‌ رهسپار مکه مکرمه‌ گردید و چندی‌ نیز در آن‌جا اقامت‌ گزید؛ سپس‌ به‌ شام‌ سفر کرد و نزد علمای‌ آن‌ دیار به‌ تحصیل‌ علم‌ حدیث‌ پرداخت‌. برخی‌ از استادان‌ وی‌ که‌ جملگی‌ از فقها و محدثان‌ مشهور شام‌ بوده‌اند، اینانند: شیخ‌ جمال‌الدین‌ ابراهیم‌ بن‌ ابی‌ البرکات‌ حنبلی‌ بعلبکی‌، معروف‌ به‌ ابن‌ قرشیه‌ د ۴۰ق‌/۳۳۹م‌، شیخ‌ صلاح‌الدین‌ خلیل‌ بن‌ کیکلدی‌ علایی‌ د ۷۶۱ق‌/۱۳۶۰م‌، شیخ‌ علاءالدین‌ علی‌ بن‌ ایوب‌ مقدسی‌ د ۷۴۸ق‌/۱۳۴۷م‌ و زینب‌ بنت‌ احمد بن‌ عبدالرحیم‌، معروف‌ به‌ بنت‌ الکمال‌ د ۷۴۰ق‌.
[۳] جنید شیرازی‌، ابوالقاسم‌، شد الازار، ج۱، ص۳۴۰_ ۳۴۱، به‌ کوشش‌ محمد قزوینی‌ و عباس‌ اقبال‌ آشتیانی‌، تهران‌، ۳۲۸ش‌.
[۴] قزوینی‌، محمد، حاشیه‌ بر شد الازار، ج۱، ص۳۴۰_ ۳۴۱.
جنید شیرازی‌ گوید که‌ برخی‌ از کتاب‌های‌ فقه‌ و حدیث‌ را نزد او خوانده‌ است‌.
[۵] جنید شیرازی‌، ابوالقاسم‌، شد الازار، ج۱، ص۳۴۱، به‌ کوشش‌ محمد قزوینی‌ و عباس‌ اقبال‌ آشتیانی‌، تهران‌، ۳۲۸ش‌.



صدرالدین‌ در ۷۹۱ق‌ وفات‌ یافت‌ و در جوار نیاکانش‌ به‌ خاک‌ سپرده‌ شد.
[۶] جنید شیرازی‌، ابوالقاسم‌، شد الازار، ج۱، ص۳۴۱، به‌ کوشش‌ محمد قزوینی‌ و عباس‌ اقبال‌ آشتیانی‌، تهران‌، ۳۲۸ش‌.
محمدنصیر فرصت‌ از آرامگاهی‌ به‌ نام‌ مزار شیخ‌ جنید واقع‌ در زاویه‌ای‌ در صحن‌ مسجد حاجی‌ باقر در محله دزک‌، و نیز حمامی‌ در نزدیکی‌ آن‌ مسجد، معروف‌ به‌ حمام‌ شیخ‌ جنید یاد کرده‌، و به‌ سبب‌ از میان‌ رفتن‌ خطوط روی‌ سنگ‌ مزار در انتساب‌ آن‌ به‌ جنید تردید کرده‌ است‌.
[۷] جنید شیرازی‌، ابوالقاسم‌، شد الازار، ج۱، ص۴۶۴_ ۴۶۵، به‌ کوشش‌ محمد قزوینی‌ و عباس‌ اقبال‌ آشتیانی‌، تهران‌، ۳۲۸ش‌.



۱. المعارف‌ فی‌ ترجمة العوارف‌، ذیلی‌ است‌ بر کتاب‌ عوارف‌ المعارف‌ که‌ ظاهراً برای‌ تکمیل‌ شرحی‌ که‌ جدش‌ ظهیرالدین‌ به‌ اتمام‌ آن‌ توفیق‌ نیافته‌ بود، نوشته‌ شده‌ است‌.
[۸] آستان‌ قدس‌، فهرست‌، ج۶، ص۴۱۹_ ۴۲۰.
از آن‌جا که‌ صدرالدین‌ این‌ کتاب‌ را به‌ نام‌ شاه‌ شجاع‌ آل‌ مظفر د ۷۸۶ق‌/۱۳۸۴م‌ نوشت‌، تاریخ‌ تالیف‌ آن‌ را در حدود سال‌ ۷۷۵ق‌ حدس‌ زده‌اند.
[۹] آستان‌ قدس‌، فهرست‌، ج۶، ص۴۱۹_ ۴۲۰.
[۱۰] منزوی‌، خطی‌، ج۲، ص۱۱۵۴.
از این‌ اثر نسخه‌ای‌ در کیمبریج‌ و نسخه‌ای‌ دیگر با عنوان‌ ذیل‌ عوارف‌ المعارف‌ شم ۱۵۷ در کتابخانه آستان‌ قدس‌ رضوی‌ موجود است‌.
[۱۱] آستان‌ قدس‌، فهرست‌، ج۶، ص۴۱۹_ ۴۲۰.

۲. نقاوة الاخبار من‌ النقلة الاخیار فی‌ شرح‌ احادیث‌ النبی‌ المختار، که‌ از آن‌ با عنوان‌ شرح‌ احادیث‌ نبویّه‌ نیز یاد شده‌ است‌.
[۱۲] جنید شیرازی‌، ابوالقاسم‌، شد الازار، ج۱، ص۴۶۴_ ۴۶۵، به‌ کوشش‌ محمد قزوینی‌ و عباس‌ اقبال‌ آشتیانی‌، تهران‌، ۳۲۸ش‌.
[۱۳] مدرس‌، محمدعلی‌، ریحانة الادب‌، ج۱، ص۴۳۴، تبریز، چاپخانه شفق‌.
بغدادی‌ به‌ اشتباه‌، شد الازار تالیف‌ جنید شیرازی‌ را به‌ او نسبت‌ داده‌ است‌.
[۱۴] بغدادی‌، هدیة العارفین، ج۱، ص۲۵۸.



۱. جنید شیرازی‌، ابوالقاسم‌، شد الازار، ج۱، ص۳۳۹- ۳۴۱، به‌ کوشش‌ محمد قزوینی‌ و عباس‌ اقبال‌ آشتیانی‌، تهران‌، ۳۲۸ش‌.
۲. آستان‌ قدس‌، فهرست‌، ج۶، ص۴۱۹.
۳. جنید شیرازی‌، ابوالقاسم‌، شد الازار، ج۱، ص۳۴۰_ ۳۴۱، به‌ کوشش‌ محمد قزوینی‌ و عباس‌ اقبال‌ آشتیانی‌، تهران‌، ۳۲۸ش‌.
۴. قزوینی‌، محمد، حاشیه‌ بر شد الازار، ج۱، ص۳۴۰_ ۳۴۱.
۵. جنید شیرازی‌، ابوالقاسم‌، شد الازار، ج۱، ص۳۴۱، به‌ کوشش‌ محمد قزوینی‌ و عباس‌ اقبال‌ آشتیانی‌، تهران‌، ۳۲۸ش‌.
۶. جنید شیرازی‌، ابوالقاسم‌، شد الازار، ج۱، ص۳۴۱، به‌ کوشش‌ محمد قزوینی‌ و عباس‌ اقبال‌ آشتیانی‌، تهران‌، ۳۲۸ش‌.
۷. جنید شیرازی‌، ابوالقاسم‌، شد الازار، ج۱، ص۴۶۴_ ۴۶۵، به‌ کوشش‌ محمد قزوینی‌ و عباس‌ اقبال‌ آشتیانی‌، تهران‌، ۳۲۸ش‌.
۸. آستان‌ قدس‌، فهرست‌، ج۶، ص۴۱۹_ ۴۲۰.
۹. آستان‌ قدس‌، فهرست‌، ج۶، ص۴۱۹_ ۴۲۰.
۱۰. منزوی‌، خطی‌، ج۲، ص۱۱۵۴.
۱۱. آستان‌ قدس‌، فهرست‌، ج۶، ص۴۱۹_ ۴۲۰.
۱۲. جنید شیرازی‌، ابوالقاسم‌، شد الازار، ج۱، ص۴۶۴_ ۴۶۵، به‌ کوشش‌ محمد قزوینی‌ و عباس‌ اقبال‌ آشتیانی‌، تهران‌، ۳۲۸ش‌.
۱۳. مدرس‌، محمدعلی‌، ریحانة الادب‌، ج۱، ص۴۳۴، تبریز، چاپخانه شفق‌.
۱۴. بغدادی‌، هدیة العارفین، ج۱، ص۲۵۸.



دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «بزغش شیرازی»، شماره۴۸۴۳.    



جعبه ابزار