• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جنس الاجناس‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



جنس الاجناس‌، یکی از اصطلاحات علم منطق و به معنای جنسی است که ورای آن دیگر جنسی نباشد.



جنس به لحاظ مراتب بر سه قسم است:
۱. جنس سافل؛
۲. جنس متوسط؛
۳. جنس عالی.
برخی قسم چهارمی نیز به نام «جنس مفرد» اضافه کرده‌اند.


جنس الاجناس‌ یا جنس عالی، آن است که در سلسه اجناس، زیرش جنس باشد، ولی جنسی بالاتر از آن نباشد، یعنی مافوق همه انواع و اجناس و بعبارت دیگر کلی‌ترین همه آنها باشد مانند مقولات عشر (جوهر، کمّ، کیف و...) که بالای آنها جنس دیگری نیست. جنس عالی را جنس الاجناس نیز گویند؛ زیرا اعم از تمام اجناس است.
فی‌المثل انسان که نوع حقیقی است دارای جنسی است که حیوان است و حیوان را نیز جنسی است که جسم نامی است و باز جسم نامی در ذیل جسم قرار دارد، و جسم در ذیل جوهر و جوهر را دیگر جنسی نیست. تعداد جنس الاجناس‌ها به نظر ارسطو منحصر به ده است (مقولات عشر).
«پس انتهاء ارتقاء به جنسی بود که بالای او جنسی نبود و آن را جنس عالی خوانند. و جنس عالی را جنس الاجناس نیز خوانند».
«چه اگر جنس‌ اعمّ اجناس باشد، آن را جنس عالی و جنس الاجناس خوانند، چون جوهر مثلا».
[۲] شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۳۸.



۱. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۲۹.    
۲. شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۳۸.



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «جنس عالی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۸/۲/۲۶.    
خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی به انضمام واژه نامه فرانسه و انگلیسی، ص۸۷.    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی | جنس | کلیات خمس




جعبه ابزار