• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جناس ناقص

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



جناس ناقص، جناس بین یک لفظ و لفظ مشابه دارای حروف بیشتر را می‌گویند.



هرگاه دو کلمه متجانس در تعداد حروف متفاوت باشند، به این ترتیب که یکی از دو کلمه حرفی زیادتر از دیگری داشته باشد، خواه این حرف زائد در اول کلمه باشد یا در وسط یا آخر، «جناس ناقص» نامیده می‌شود.


مانند آیه :
۱. (والتفت الساق بالساق الی ربک یومئذ المساق) که با افزودن «با» و «میم» در «الساق» جناس ناقص شکل گرفته است؛
۲. (ثم کلی من کل الثمرات). «کلی» علاوه بر داشتن تمام حروف «کل» حرف زائد «ی» در آخر آن نیز آمده است.


برخی از علما، جناس مضارع ، جناس قلب ، جناس لاحق و جناس مذیل را از اقسام جناس ناقص شمرده‌اند.
[۴] بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۱۲۸.



۱. قیامت/سوره۷۵، آیه۲۹ و ۳۰.    
۲. نحل/سوره۱۶، آیه۶۹.    
۳. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۳۱۱.    
۴. بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۱۲۸.



فرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «جناس ناقص».    



جعبه ابزار