• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جمل (فقه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: جمل (مقالات مرتبط).
دیگر کاربردها: جمل (ابهام‌زدایی).

به شتر نر جَمَل گفته می شود. از عنوان یاد شده در باب حج و دیات نام برده‌اند.


به تصریح برخى، قربانی کردن جمل در منی و غیر منىٰ مکروه است.
[۱] جامع المقاصد، ج۳، ص۲۴۴.    
[۲] الحدائق الناضرة، ج۱۷، ص۱۰۸.    
[۳] جواهر الکلام، ج۱۹، ص۱۶۴.    
ظاهر کلام برخى عدم جواز در منىٰ است.
[۴] المبسوط، ج۱، ص۳۸۸.    
[۵] تحریر الاحکام، ج۱، ص۶۳۷.    

در تحریرالوسیله آمده است: از واجبات منی برای حج‌گزار «قربانی کردن است‌ و باید یکی از چهارپایان سه‌گانه: شتر و گاو و گوسفند باشد و گاومیش (جزء) گاو است و سایر حیوانات جایز نیست و افضل شتر، سپس گاو است.
[۶] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۱، کتاب الحج، القول فی واجبات منی، الثانی‌.    
و «در شتر داخل سال ششم شدن معتبر است.»
[۷] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۱، کتاب الحج، القول فی واجبات منی، مسالة۸.    


بنابر دیدگاه معروف میان فقها ، شتر پرداختى به جهت دیه در قتل عمد مى‌تواند نر باشد یا ماده.
[۸] جواهر الکلام، ج۴۳، ص۵-۶.    
برخى خصوص نر را به عنوان دیه ذکر کرده‌اند.
[۹] الجامع للشرائع، ج۱، ص۵۷۲.    
بعضى آن را مطابق احتیاط دانسته‌اند.
[۱۰] ریاض المسائل، ج۱۴، ص۱۷۴- ۱۷۵.

به عقیده امام خمینی «در قتل عمد، جایی که دیه متعیّن می‌شود یا بر دیه به طور مطلق مصالحه می‌گردد، دیه «یک صد شتر» یا «دویست گاو» یا «هزار گوسفند» یا «دویست حله» یا «هزار دینار» یا «ده‌هزار درهم» می‌باشد.»
[۱۱] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۹۲، کتاب الدیات، القول فی مقادیر الدیات، مسالة۱.    
و «در شتر، معتبر است که «مسنّه» باشد و آن شتری است که پنج سالش کامل شده و داخل در سال ششم شده باشد.»
[۱۲] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۹۳، کتاب الدیات، القول فی مقادیر الدیات، مسالة۲.    
پس «در انعام سه‌گانه (شتر، گاو و گوسفند) در اینجا و در قتل شبه‌عمد و خطای محض، سلامت از عیب و صحّت از مرض، معتبر می‌باشد و چاقی در آن‌ها معتبر نمی‌باشد. البته احوط (وجوبی) آن است که به‌طورجدی و بر خلاف متعارف لاغر نباشند، بلکه این خالی از قوت نیست.»
[۱۳] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۹۳، کتاب الدیات، القول فی مقادیر الدیات، مسالة۶.    
و «جانی حق دارد که از شتر بلد یا از غیر آن بذل کند، یا از شتر خود بذل نماید یا اینکه شتر پست‌تر یا بهتر بخرد، به‌شرط داشتن شرایط آن از صحت و سلامت و سن، پس ولیّ حق مطالبه بهتر یا مطالبه شتری که فعلاً ملک او است را ندارد.»
[۱۴] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۹۴، کتاب الدیات، القول فی مقادیر الدیات، مسالة۸.    


اگر دندان بچه را بکند مدتی که عادت جاری است که در آن مدت روییده شود انتظار می‌کشد پس اگر عود کند در آن ارش است - بنابر قول معروف - و بعید نیست که در هر دندانی از او، یک شتر باشد. و اگر عود نکند، در آن قصاص است.
[۱۵] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۱۶، کتاب الدیات، القول فی الجنایة علی الاطراف، السابع الاسنان، مسالة۶.    


۱. ↑ جامع المقاصد، ج۳، ص۲۴۴.    
۲. ↑ الحدائق الناضرة، ج۱۷، ص۱۰۸.    
۳. ↑ جواهر الکلام، ج۱۹، ص۱۶۴.    
۴. ↑ المبسوط، ج۱، ص۳۸۸.    
۵. ↑ تحریر الاحکام، ج۱، ص۶۳۷.    
۶. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۱، کتاب الحج، القول فی واجبات منی، الثانی‌.    
۷. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۱، کتاب الحج، القول فی واجبات منی، مسالة۸.    
۸. ↑ جواهر الکلام، ج۴۳، ص۵-۶.    
۹. ↑ الجامع للشرائع، ج۱، ص۵۷۲.    
۱۰. ↑ ریاض المسائل، ج۱۴، ص۱۷۴- ۱۷۵.
۱۱. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۹۲، کتاب الدیات، القول فی مقادیر الدیات، مسالة۱.    
۱۲. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۹۳، کتاب الدیات، القول فی مقادیر الدیات، مسالة۲.    
۱۳. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۹۳، کتاب الدیات، القول فی مقادیر الدیات، مسالة۶.    
۱۴. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۹۴، کتاب الدیات، القول فی مقادیر الدیات، مسالة۸.    
۱۵. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۱۶، کتاب الدیات، القول فی الجنایة علی الاطراف، السابع الاسنان، مسالة۶.    


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، جلد۳، صفحه۱۱۴.    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    


رده‌های این صفحه : حج | دیات | دیدگاه های فقهی امام خمینی | فقه
جعبه ابزار