جبل بن ابی قشیر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جَبَل
(
حَمَل)
بن ابی قُشَیْر از بزرگان و
احبار یهود بنی قُرَیْظَه در
مدینه بود.
پس از
هجرت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم به
مدینه و
مسلمان شدن گروه پرشماری از مردم
اوس و
خزرج، شمار مسلمانان افزون و
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم قدرتمند شد. بزرگان و احبار یهود و بنابر نظر
ابن اسحاق از جمله آنان جبل بن ابی قشیر از آن رو که چشم دیدن عزت و قدرت
اسلام و پیروان آن را نداشتند، از روی
حسد و
کینه توزی به دشمنی و رویارویی با آن حضرت برخاستند و حتی درصدد کشتن آن گرامی برآمدند. از جمله اقدام های آنان تلاش برای آشفته کردن ذهن و فکر
مسلمانان و نشان دادن
تعارض،
تناقض و
نقص در تعلیمات رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم و
آیات قرآن کریم بود. بدین منظور بزرگان و احبار یهود مکرر و دسته جمعی یا در گروه های دو و سه نفره نزد پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم آمده، به گمان خود از آن حضرت مسائل سختی می‌پرسیدند.
به نقل
ابن عباس روزی جبل بن ابی قشیر و
شموئل بن زید از احبار
بنی قریظه نزد آن گرامی آمده، گفتند:ای
محمد ! ما می‌دانیم
قیامت چه زمانی برپا می‌شود. اگر تو رسول خدایی بگو زمان برپایی آن چه وقتی است؟ در پاسخ پرسش آنان
خداوند متعال آیه ۱۸۷
سوره اعراف را فرو فرستاد
:«یَسٔلونَکَ عَنِ السّاعَةِ اَیّانَ مُرسها قُل اِنَّما عِلمُها عِندَ رَبّی لا یُجَلّیها لِوَقتِها اِلاّ هُوَ ثَقُلَت فِی السَّموتِ والاَرضِ لا تَأتیکُم اِلاّ بَغتَةً یَسٔلونَکَ کَاَنَّکَ حَفِیٌّ عَنها قُل اِنّما عِلمُها عِندَ اللّهِ ولکِنَّ اَکثَرَ النّاسِ لا یَعلَمون» و اعلام کرد که زمان برپایی قیامت را تنها خدا می‌داند.
از سوی دیگر به نقل
قتاده، این آیه در پاسخ پرسش
قریش از پیامبر، درباره زمان قیامت نازل شد
که با مکی بودن
سوره اعراف سازگارتر است.
اسباب النزول، الواحدی (م. ۴۶۸ ق.)، قاهرة، الحلبی و شرکاه، ۱۳۸۸ ق؛ امتاع الاسماع، المقریزی (م. ۸۴۵ ق.)، به کوشش محمد عبدالحمید، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۲۰ ق؛ البدایة والنهایه، ابن کثیر (م. ۷۷۴ ق.)، به کوشش علی شیری، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۸ ق؛ جامع البیان، الطبری (م. ۳۱۰ ق.)، به کوشش صدقی جمیل، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ ق؛ الروض الانف، السهیلی (م. ۵۸۱ ق.)، به کوشش عبدالرحمن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۱۲ ق؛ السیرة النبویه، ابن کثیر (م. ۷۷۴ ق.)، به کوشش مصطفی عبدالواحد، بیروت، دارالمعرفة، ۱۳۹۶ ق؛ السیرة النبویه، ابن هشام (م. ۸ ۲۱۳ ق.)، به کوشش مصطفی السقاء و دیگران، بیروت، المکتبة العلمیه؛ مجمع البیان، الطبرسی (م. ۵۴۸ ق.)، بیروت، دارالمعرفة، ۱۴۰۶ ق.
دایرة المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله جبل بن ابی قشیر
