• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثار (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




ثار (به فتح ثاء) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای خونخواهی و انتقام گیرنده، که حضرت علی (علیه‌السلام) در تهدید بنی امیّه و سرزنش اصحاب خود از این واژه استفاده نموده است.



ثار (به فتح ثاء) با همزه به معنای خونخواهی و انتقام گیرنده آمده است. چنان‌که در معنای این واژه آمده است: «ثار القتیل: طلب بدمه.»


امام (صلوات‌الله‌علیه) در تهدیدی خطاب به بنی امیه فرموده است: «الا و ان لکل دم ثائرا و لکل حق طالبا و ان الثائر فی دمائنا کالحاکم فی حق نفسه و هو الله الذی لا یعجزه من طلب و لا یفوته من هرب؛ بدانید هر خونی را خونخواهی هست و هر حقی را طالبی، خونخواه و انتقام گیرنده ما، مانند کسی است که در حق خود حکم می‌کند (و مانعی در حکم وی وجود ندارد) و آن خداست، خدایی که طالبی او را عاجز نتواند کرد و فرار کننده‌ای از چنگ او بدر نخواهد رفت.»
ابن ابی الحدید در شرح این کلام می‌نویسد: «گویا اشاره است به قتل حسین (علیه‌السّلام) و اهل بیتش و گویی آن حضرت (علیه‌السلام) آن واقعه را آشکارا می‌دیده و روی آن سخن فرموده است.»
امام (علیه‌السلام) در بیانی دیگر در مذمت اصحاب خویش فرموده‌اند: «فما یدرک بکم ثار و لا یبلغ بکم مرام.» که منظور از «ثار» خونخواهی و انتقام است.
همچنین در نامه‌ای خطاب به معاویه می‌نویسد: «و زعمت انک جئت ثائرا بدم عثمان و لقد علمت حیث وقع دم عثمان فاطلبه من هناک ان کنت طالبا.»


این واژه چهار ‌بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. عبده، محمد، نهج البلاغة (ط مطبعة الإستقامة)، ج۳، ص۱۳.    
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۵۱، خطبه۱۰۵.    
۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۲۰.    
۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۸۲، خطبه۳۹.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۷۰، نامه۱۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ثأر»، ص۱۸۱.    






جعبه ابزار