• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

منع (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: منع (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))
مقالات مرتبط: منع (مفردات‌قرآن)، مَنّاع (لغات‌قرآن).


مَنْع (به فتح میم و سکون نون) از واژگان نهج البلاغه به معنای بازداشتن، ضدّ عطا كردن است.


مَنْع
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۹۴.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۳۹۲.    
به معنای باز داشتن، ضدّ عطا كردن است. اِمْتِناع
[۳] زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۱، ص۴۶۴.    
به معنای خوددارى است. مواردی از این کلمه در نهج‌ البلاغه آمده است.

امام علی (علیه‌السّلام) درباره خودش فرموده است: «فَقُمْتُ بِالاَْمْرِ حِينَ فَشِلُوا ، وَ تَطَلَّعْتُ حِينَ تَعْتَعُوا وَ نَطَقْتُ حِينَ تَمنَّعُوا»
[۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۹۹، خطبه ۳۷.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۸۴، خطبه ۳۷.    
[۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۸۰، خطبه ۳۷.    
يعنى: «من به كار ارشاد و امر به معروف قيام كردم آن‌گاه كه ديگران سست شدند، آشكار شدم آن‌گاه كه ديگران مخفى گرديدند و سخن گفتم آنگاه كه آن‌ها زبان بستند و از سخن گفتن امتناع كردند.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۹۷، خطبه ۳۷.    
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۰۱.    
(شرح‌های خطبه:
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۰۲.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۲، ص۳۸۴.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۴۲.    
[۱۲] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۸۵.    
) محمد عبده گويد: اين سخن اشاره به حال آن حضرت و امر به معروف و نهی از منکر در زمان عثمان است.
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۸۴، خطبه ۳۷.    
تَمَنَّعَ
[۱۴] زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۱، ص۴۶۴.    
[۱۵] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۲۷۲.    
از باب تفعّل به معنى كفّ و امتناع است.

۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۹۴.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۳۹۲.    
۳. ↑ زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۱، ص۴۶۴.    
۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۹۹، خطبه ۳۷.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۸۴، خطبه ۳۷.    
۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۸۰، خطبه ۳۷.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۹۷، خطبه ۳۷.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۰۱.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۰۲.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۲، ص۳۸۴.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۴۲.    
۱۲. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۸۵.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۸۴، خطبه ۳۷.    
۱۴. ↑ زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۱، ص۴۶۴.    
۱۵. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۲۷۲.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «منع»، ج۲، ص۹۹۴.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 37 نهج البلاغه
جعبه ابزار