• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تمثیل قطعی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تمثیل قطعی یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای تمثیل مفید قطع به سبب یقین به علیت جامع برای حکم است.



تمثیل از نظر افاده قطع و ظن دو گونه است:
۱. قطعی؛
۲. غیر قطعی.


«تمثیل قطعی»، تمثیلی است که جامع در آن، علت حکم باشد؛ مانند قیاس منصوص العله در فقه که نوعی از تمثیل منطقی است و در آن به علت حکم تصریح شده است؛ مثل آنکه گفته شود: «علت تحریم خمر، اسکار (مست‌کنندگی) آن است»، آن گاه حکم حرمت بر شراب خرما به سبب مسکر بودن نیز بار شود. تمثیل قطعی به قیاس برهانی برگشت می‌کند.
[۲] فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۱۴۳-۱۴۴.



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

مظفر، محمدرضا، المنطق.    
• فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال‌ المیزان.
حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    


۱. علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۱۸۹.    
۲. فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۱۴۳-۱۴۴.
۳. علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۱۸۹.    
۴. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۳۱۵-۳۱۶.    
۵. مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۵۷۹.    



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «تمثیل قطعی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۲/۱۰.    



جعبه ابزار