• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تعامل امام زمان با سایر ادیان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



از روایات، چنین استفاده می‌شود که امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) ابتدا، مردم را به سوی حق دعوت می‌کند و قبل از آغاز هر جنگی، به معرّفی دین حق برای دشمنان می‌پردازد و فرصت انتخاب میان حق و باطل را به آنان می‌دهد و تنها بعد از اتمام حجّت بر دشمنان، از قدرت استفاده می‌کند، هر کس که اسلام را قبول می‌کند، از روی رغبت و اختیار است و هر کس آن را قبول نمی‌کند، باز با آگاهی و اختیار است.



آیا امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) با اجبار، اسلام را در جهان پیاده می‌کنند؟
از روایات، چنین استفاده می‌شود که امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) ابتدا، مردم را به سوی حق دعوت می‌کند و قبل از آغاز هر جنگی، به معرّفی دین حق برای دشمنان می‌پردازد و فرصت انتخاب میان حق و باطل را به آنان می‌دهد و تنها بعد از اتمام حجّت بر دشمنان، از قدرت شمشیر استفاده می‌کند. پس چون آن حضرت، ابتدا، اتمام حجّت می‌کند و آنان با این که به حق واقف می‌شوند و از آن اطلاع پیدا می‌کنند، از آن روی گردان می‌شوند، نمی‌توان گفت، آن حضرت، اسلام را با اجبار پیاده می‌کند، بلکه باید گفت، هر کس که اسلام را قبول می‌کند، از روی رغبت و اختیار است و هر کس آن را قبول نمی‌کند، باز با آگاهی و اختیار است، لکن بعد از این سوء اختیار، از سوی لشکریان امام نابود می‌شود تا در جهان فتنه‌ای نماند.
امام باقر (علیه‌السّلام) می‌فرماید:
حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) به سوی کوفه رهسپار می‌شود. در آن جا، شانزده هزار نفر مجهّز به سلاح در برابر حضرت می‌ایستند. آنان، قاریان قرآن و دانشمندان دینی هستند که پیشانی‌هایشان از عبادت زیاد، پینه بسته، چهره‌هایشان در اثر شب زنده داری، زرد شده، امّا نفاق، سراپایشان را پوشانده است. آنان یک صدا فریاد بر می‌آورند: «ای فرزند فاطمه! از همان راهی که آمده‌ای، باز گرد. زیرا، به تو نیازی نداریم.»
حضرت مهدی، در پشت شهر نجف، پس از ظهر روز دوشنبه تا شام گاه، بر آنان شمشیر می‌کشد و همه را از دم تیغ می‌گذراند و در این نبرد، از یاران حضرت، حتّی یک نفر زخمی‌ نمی‌شود.
[۱] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲.

طبق این حدیث، افرادی که در مقابل حضرت مهدی (علیه‌السّلام) می‌ایستند، می‌دانند که او مهدی و فرزند فاطمه (سلام‌الله‌علیهم) است، ولی از قبول دین حق سر بر می‌تابند و بدین ترتیب، آگاهانه، با آن حضرت مخالفت می‌کنند و حضرت به جنگ با آنان می‌پردازد و آنان را قلع و قمع می‌کند.
این جنگ، به این دلیل است که این اشخاص، با این که حق را می‌شناسند، ولی از آن پیروی نمی‌کنند و می‌خواهند مانع از اجرای حق و عدالت در جامعه‌ی انسانی باشند و از آن جا که وجود چنین کسانی، مانع از گسترش عدالت و موجب سلب اختیار و انتخاب دیگر افراد جامعه که می‌خواهند حق را انتخاب کنند، می‌شود، پس باید از میان بروند تا ریشه ی فساد و موانع شناخت حق از باطل از بین برود.


همان طوری که از احادیث استفاده می‌شود، عملکرد ایشان، یعنی رفتار قاطعانه و قدرت شمشیر حضرت، می‌تواند یکی از عواملی باشد که در پیاده کردن اسلام در جهان نقش خواهد داشت، ولی عوامل دیگری مانند آمادگی جهانی، سلاح مدرن، سلاح علم، انتخاب کارگزاران لایق، ... نیز نقش عمده‌ای خواهد داشت. به اختصار به ذکر هر کدام پرداخته می‌شود:

۲.۱ - برخورد قدرتمندانه با ستمگران

دیگر، این گونه نخواهد بود که پیامبران و امامان، مردمان را موعظه کنند و بسیاری از مردم گوش فرا ندهند و سرگرم جنایت و فساد باشند، به گونه‌ای که پیامبران را بکشند و سنت‌های آنان را محو کنند.
امام باقر (علیه‌السّلام) می‌فرماید:
انّ رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) سار فی اُمّته باللیّن، کان یتالّف الناس، و القائم یسیر بالقتل... و لا یستتیبُ احداً... ;
[۲] بجستانی، محمود، چهل حدیث سیره مهدوی، ص۳۷، نشر معروف، چاپ سوم، مرداد ۷۹.
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) با امّت خویش به نرمی‌ و محبّت رفتار می‌کرد، ولی مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) با کشتن با آنان برخورد می‌کند... و کسی را به توبه فرا نخواند...

۲.۲ - آمادگی جسمانی

به طوری که از روایات استفاده می‌شود، پیروزی امام زمان (علیه‌السّلام) به آمادگی جهان نیز بستگی دارد. وقتی جهان، حالت پذیرش برای حکومت جهانی پیدا کرد و انسانِ جنگ زده، صلح طلب شد، پیروزی انقلاب حضرت مهدی (علیه‌السّلام) تحقّق می‌پذیرد.
[۳] دشتی، محمد، کتاب ایدئولوژی و عقاید اسلامی، ص۲۲۸ـ۲۳۰.

در بعضی از روایات آمده است که پیدایش این آمادگی جهانی، بر اثر یک جنگ وحشتناک است که انسانِ جنگ زده، به دنبال آب حیات صلح و آرامش می‌رود.
امام صادق (علیه‌السّلام) فرموده است: حکومت جهانی و رهبری واحد، تحقّق پیدا نمی‌کند، مگر روزی که در یک جنگ ویران کننده، دو سوم بشر نابود شوند.

۲.۳ - سلاح برتر و مدرن

در بعضی از روایات آمده است که حضرت مهدی (علیه‌السّلام) از سلاح برتر بهره مند است که جهان تسلیم خواهد شد. سلاح ایمان و آلات مدرن جنگی، نقش عظیمی‌ دارد.
[۵] دشتی، محمد، کتاب ایدئولوژی و عقاید اسلامی، ص۲۲۸ـ۲۳۰.
[۶] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۲۱ -۳۲۷.


۲.۴ - سلاح علم و دانش

در بسیاری از احادیث، به این واقعیّت اشاره می‌شود که امام زمان (علیه‌السّلام) با قدرت علمی، مغزها را متوجّه خود می‌کند و جهان علم به او ایمان می‌آوردند.
امام صادق (علیه‌السّلام) فرموده است: تا زمان انقلاب حضرت مهدی (علیه‌السّلام) علم و دانش تا چهار کلمه ترقّی می‌کند، امّا در عصر مهدی (علیه‌السّلام) به‌اندازه ی هفتاد و چهار کلمه ترقّی خواهد کرد. این، یکی از اسباب پیروزی است.
[۷] دشتی، محمد، کتاب ایدئولوژی و عقاید اسلامی، ص۲۲۸ـ۲۳۰.
[۸] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۲، ص۳۲۷.


۲.۵ - کارگزاران و وزیران لایق

اداره ی سرزمین‌ها، در سایه ی رهبری الهی و کارگزاران لایق و دل سوز و حاکمیّت اسلام، امکان پذیر است.
امام عصر (علیه‌السّلام) برای اداره‌ی جهان، استانداران و وزیرانی می‌گمارد که جز به مصالح اسلام و رضایت خدا به چیزی نمی‌اندیشند. طبیعی است کشوری که کارگزارانش از چنین خصوصیّت برجسته‌ای برخوردار باشند، بر تمام دشواری‌ها، پیروز می‌شود، به گونه‌ای که زندگان، آرزوی زندگی دوباره مردگان را می‌نمایند.


در روایات، ترکیب دولت مهدی (علیه‌السّلام) از پیامبران و جانشینان آنان و تقواپیشگان و صالحان روزگار و امّت‌های پیشین و از سران و بزرگان اصحاب پیامبر بیان شده است. نام برخی از آنان بدین گونه است:
«حضرت عیسی (علیه‌السّلام)؛ هفت نفر از اصحاب کهف؛ یوشع وصی موسی (علیه‌السّلام)؛ مؤمن آل فرعون؛ سلمان فارسی؛ ابودجانه انصاری؛ مالک اشتر نخعی؛ قبیله‌ی همدان؛ عیسی (علیه‌السّلام) به حضرت مهدی (علیه‌السّلام) می‌گوید: «من، به عنوان وزیر فرستاده شده‌ام، نه امیر و فرمانروا.»
[۱۰] طبسی، نجم الدین، چشم‌اندازی از حکومت مهدی، ص۱۹۰، شرکت چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ دوم، تابستان ۷۷.



آیا امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) برای گسترش عدالت و افراشتن پرچم اسلام، از امدادهای غیبی استفاده می‌کند؟
در گفتار پیشوایان معصوم (علیهم‌السّلام) جنگ‌های پس از ظهور مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) و فتوحات، به قدرت فردی و انسانی و نیروهایی نسبت داده شده است که از سراسر جهان به یاری حضرت می‌شتابند، ولی پیروز شدن بر تمام جهان با توجّه به پیشرفت علم و صنایع جنگی قبل از ظهور، کاری است بس دشوار که علاوه بر قدرت فردی و زمینه‌های اجتماعی عصر قیام، به امدادهای غیبی و الهی نیز نیازمند است.
در این جا، مناسب است که نقش عوامل پیروزی انقلاب بزرگ جهانی حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) را با استفاده از احادیث و روایات، به طور اختصار مورد بررسی قرار دهیم:

۴.۱ - قدرت فردی و انسانی

ریّان پسر صلت می‌گوید: به امام رضا (علیه‌السّلام) عرض کردم: «آیا شما صاحب این امر هستید؟». فرمود: «من، امام و صاحب امر هستم، ولی نه آن صاحب امری که زمین را از عدل و داد پر می‌کند، آن گاه که از ستم و بیداد پر شده باشد.چه گونه می‌توانم صاحب آن امر باشم در حالی که ناتوانی جسمی‌ مرا می‌بینی؟
حضرت قائم، کسی است که وقتی ظهور می‌کند، در سنّ پیران است، ولی به نظر جوان می‌آید. او،‌ اندامی‌ قوی و تنومند دارد، به طوری که اگر دست را به سوی بزرگ‌ترین درخت دراز کند، آن را از ریشه بیرون می‌آورد و اگر میان کوه‌ها فریاد برآورد، صخره‌ها می‌شکند و از جا کنده می‌شود...» .
در روایات دیگر نیز داریم که با گفتن تکبیر مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) و لشکریانش، دیوارهای شهر به لرزه در می‌آید و فرو می‌ریزد.
در هنگام قیام حضرت قائم (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) دل‌های شیعیان آن حضرت، چنان پاره‌هایی از پولاد می‌شوند که قدرت هر مرد از آنان، در روایات، به‌اندازه‌ی قدرت چهل مرد بیان شده است. بنابراین، قدرت فردی، در انقلاب مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) بی اثر نخواهد بود.

۴.۲ - نیروهای مردمی‌

در احادیث آمده است که حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) به هنگام ظهورش، از مردم کمک و یاری می‌طلبد و این، بدان سبب است که هم مردم را به راه سعادت و حق ببرد و هم قیام جهانی خویش را تا جایی که ممکن است، با دست و توان خود مردم به ثمر برساند.
[۱۲] حکیمی، محمد رضا، خورشید مغرب، ص۲۹۰-۲۹۵، چاپ و نشر فرهنگ اسلامی، چاپ ششم، زمستان ۶۸.

در احادیث می‌خوانیم:
مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) از مردم یاری می‌طلبد. یکی از یاران خود را می‌خواهد. به او می‌فرماید: به نزد مردم مکّه برو و بگو‌ای مکّیان! من فرستاده ی مهدی‌ام. مهدی می‌گوید: «ما، خاندان رحمتیم؛ ما، مرکز رسالت و خلافتیم... مردمان به ما ستم کردند... حق ما را از ما ستاندند. اکنون من از شما یاری می‌طلبم به یاری من بشتابید.»
«یا ایّها الناس! انّا نستنصر الله و مَنْ اجابنا من الناس;‌ای مردمان! ما، از خدا یاری می‌طلبیم و از هر کسی از مردم که دعوت ما را بپذیرد و در صف یاران ما در آید...» .
«انّا نستنصر الله الیومَ و کلَّ سلیم; ما، امروز، از خدا یاری می‌طلبیم و از هر مسلمانی که در جهان هست.» .
باز در حدیث می‌خوانیم: «هنگامی‌که قائم قیام کند، خداوند، شیعیان را از همه ی شهرها نزد او گرد می‌آورد.»
از امام باقر (علیه‌السّلام) نیز روایت شده است که بانوان نیز در این قیام بزرگ مشارکت دارند.
آن حضرت فرمود: «چون مهدی فریاد برآورد که ما از خدا یاری می‌طلبیم و از هر مسلمانی، سیصد و سیزده تن از مردان، نزد او آیند که با آنان پنجاه زن نیز هست این جماعت، در مکه گرد آیند.»
این شمار، نخستین گروه از یاران مهدی است. سپس دسته دسته مردمانی که جزء یاران او خواهند بود، از زن و مرد، به آنان خواهند پیوست.
بنابراین، در پیروزی انقلاب جهانی حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) نیروهای مردمی‌ و قدرت فردی و انسانی، نقش عمده‌ای خواهند داشت.

۴.۳ - امدادهای غیبی

نقش امدادهای غیبی در پیروزی حکومت جهانی مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) قابل توجّه است.
حضرت، با انجام دادن معجزاتی، مشکلات را از سر راه برمی‌دارد و یا با رعب و ترسی که خداوند در دل دشمن ایجاد می‌کند و با ملائکه‌ای که به یاری آن حضرت می‌فرستد، موجبات پیروزی آن حضرت فراهم می‌شود.
در برخی از روایات نیز سخن از نیروهایی رفته است که دارای خصوصیّات فرشتگان هستند و منتظر ظهور حضرتند تا او را یاری کنند و از تابوت حضرت موسی (علیه‌السّلام). .. نیز به عنوان وسیله دیگر برای نصرت و یاری حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) نام برده شده است:

۴.۳.۱ - رعب و ترس

امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «قائم ما اهل بیت، با ترس و رعب یاری می‌شود.»
نیز می‌فرماید: «خداوند، حضرت قائم (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) را به سه لشکر یاری می‌دهد: فرشتگان؛ مومنان؛ رعب».
از این روایات و احادیث دیگر نیز استفاده می‌شود که دشمن، از حرکت لشکریان حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) چنان وحشت زده می‌شود که وقتی لشکریان حضرت از جای می‌خواهد حرکت کند، کسی جرئت شورش علیه آن ندارد.

۴.۳.۲ - فرشتگان و جنّیان

حضرت علی (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «خداوند، حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) را با فرشتگان و جن و شیعیان مخلص، یاری می‌کند.» .
[۲۱] دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب، ص۲۶۸.

امام باقر (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «فرشتگانی که در جنگ بدر به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) یاری دادند، هنوز به آسمان بازنگشته‌اند تا این که حضرت صاحب الامر را یاری رسانند. تعدادشان، پنج هزار فرشته است.»
[۲۲] نوری طبرسی، حسین، مستدرک الوسائل، ج۲، ص۴۴۸.


۴.۳.۳ - فرشتگان زمین

محمّد بن مسلم می‌گوید: از امام صادق (علیه‌السّلام) درباره ی میراث علم و‌ اندازه آن پرسیدم: حضرت پاسخ داد:
خداوند، در شرق و غرب عالم، دو شهر دارد که در آن گروهی سکونت دارند و هر چند وقت یک بار با آنان دیدار می‌کنم و آنان از ظهور قائم می‌پرسند. گروهی از آنان، از روزی که به انتظار قائم (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) بوده‌اند، سلاح خود را به زمین نمی‌گذارند. آنان، از خداوند می‌خواهند که حضرت را به آنان بنمایاند. در هنگامی‌ که امام مهدی قیام می‌کند، آنان، همراه او می‌باشند... اجتماع آنان، متشکل از پیرو جوان است. این گروه، از‌ اندیشه و دستورهای امام آگاه هستند و آن را اجرا می‌کنند. حضرت، این سپاهیان را به جنگ هند، دیلم، روم، بربر، فارس، جابرسا، جابلقا (که دو شهر در شرق و غرب است) می‌فرستد.
تمام پیروان ادیان را به اسلام، یکتاپرستی و ولایت ائمه (علیهم‌السّلام) دعوت می‌کنند که در صورت اجابت، مردم رهایی می‌یابند و اگر تخلّف کردند، به قتل می‌رسانند که در تمام شرق و غرب عالم، همگان، ایمان می‌آوردند.

۴.۳.۴ - تابوت موسی

هنگام ظهور ولی عصر (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) حضرت عیسی (علیه‌السّلام) فرود می‌آید و کتاب‌ها را از انطاکیه گردآوری می‌کند. خداوند بر روی او از چهره‌ی «ارم ذات العماد» پرده برمی‌دارد و کاخی را که حضرت سلیمان پیش از مرگش ساخت، آشکار می‌سازد و حضرت دارایی‌های کاخ را گرد می‌آورد و آن را میان مسلمانان تقسیم می‌کند و تابوتی را که خداوند به «ادبیا» دستور‌ انداختن آن را در دریای طبرستان داده بود، خارج می‌سازد. در آن تابوت، آن چه را که خاندان موسی و‌ هارون به یادگار گذاشته‌اند، فرود می‌آمد. مرغ‌های بریانی که بنی اسراییل برای آیندگان خود ذخیره کرده‌اند، در آن است. آن گاه به کمک آن تابوت، شهرها را می‌گشاید. همان گونه که پیش از او نیز چنین کردند.
[۲۵] بحرانی،‌ هاشم بن سلیمان، غایة المرام، ص۶۹۷.
[۲۶] مروج طبسی، محمدرضا، الشیعة و الرجعة، ج۱، ص۱۳۶

(این قسمت امدادهای غیبی، گرفته شده از کتاب چشم‌اندازی از حکومت مهدی، نوشته ی نجم الدین طبسی، از فصل پنجم تا آخر فصل است.)


جلوه‌هایی از محبت امام زمان؛ رابطه انتظار و شناخت امام زمان؛ شیوه‌های ارتباط با امام زمان؛ خدمت به امام زمان؛ زمینه‌های ظهور؛ دعا برای امام عصر؛ علوم در عصر ظهور؛ شناخت امام زمان


۱. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲.
۲. بجستانی، محمود، چهل حدیث سیره مهدوی، ص۳۷، نشر معروف، چاپ سوم، مرداد ۷۹.
۳. دشتی، محمد، کتاب ایدئولوژی و عقاید اسلامی، ص۲۲۸ـ۲۳۰.
۴. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۰۷، ح ۴۴.    
۵. دشتی، محمد، کتاب ایدئولوژی و عقاید اسلامی، ص۲۲۸ـ۲۳۰.
۶. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۲۱ -۳۲۷.
۷. دشتی، محمد، کتاب ایدئولوژی و عقاید اسلامی، ص۲۲۸ـ۲۳۰.
۸. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۲، ص۳۲۷.
۹. شوشتری، نور الله بن شریف‌ الدین، احقاق الحق، ج۱۳، ص۲۹۴.    
۱۰. طبسی، نجم الدین، چشم‌اندازی از حکومت مهدی، ص۱۹۰، شرکت چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ دوم، تابستان ۷۷.
۱۱. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۲۲.    
۱۲. حکیمی، محمد رضا، خورشید مغرب، ص۲۹۰-۲۹۵، چاپ و نشر فرهنگ اسلامی، چاپ ششم، زمستان ۶۸.
۱۳. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷.    
۱۴. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۳۸.    
۱۵. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۲۳.    
۱۶. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۹۱، ح ۳۷    
۱۷. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۲۳.    
۱۸. نوری طبرسی، حسین، مستدرک الوسائل، ج۱۲، ص۳۳۵.    
۱۹. نوری طبرسی، حسین، مستدرک الوسائل، ج۱۴، ص۳۵۴.    
۲۰. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۴۳.    
۲۱. دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب، ص۲۶۸.
۲۲. نوری طبرسی، حسین، مستدرک الوسائل، ج۲، ص۴۴۸.
۲۳. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۲۷، ص۴۱.    
۲۴. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۷، ص۳۳۴.    
۲۵. بحرانی،‌ هاشم بن سلیمان، غایة المرام، ص۶۹۷.
۲۶. مروج طبسی، محمدرضا، الشیعة و الرجعة، ج۱، ص۱۳۶



سایت‌ اندیشه قم، برگرفته از مقاله «گسترش اسلام و تعامل با سایر ادیان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۳/۲۴.    






جعبه ابزار