• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تسمیة الشیء بما یؤول الیه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تسمیة الشیء بما یؤول الیه، نامگذاری چیزی به حالت و کیفیت آینده آن؛ از اقسام مجاز لغوی است.



یکی از اقسام مجاز لغوی، «تسمیة الشیء بما یؤول الیه» است؛ یعنی اطلاق وصف بر چیزی در زمان حال، به اعتبار اتصاف آن در آینده؛

۱.۱ - مثال اول

(... انی ارانی اعصر خمرا...) ؛ "من خویشتن را (به خواب) دیدم که (انگور برای) شراب می‌فشارم". در واقع، انگور را می‌فشارند تا به خمر تبدیل بشود؛ ولی در این آیه، به اعتبار آینده، به انگور، خمر اطلاق شده است.

۱.۲ - مثال دوم

(وقال نوح رب لا تذر علی الارض من الکافرین دیارا انک ان تذرهم یضلوا عبادک ولا یلدوا الا فاجرا کفارا)؛ "و نوح گفت پروردگارا هیچ کس از کافران را بر روی زمین مگذار؛ چرا که اگر تو آنان را باقی گذاری بندگانت را گمراه می‌کنند و جز پلیدکار ناسپاس نزایند". «فاجرا» و «کفارا» هر دو مجازند؛ چون زاده کافر، هنگام تولد، فاجر و کافر نیست؛ ولی پس از زمان طفولیت چنین خواهد شد. پس به مولود، فاجر اطلاق شده و مقصود از آن مردی است که در آینده فاجر خواهد شد.
[۵] کمالی دزفولی، علی، ۱۲۹۲ -، قرآن ثقل اکبر، ص۳۰۸.



۱. یوسف/سوره۱۲، آیه۳۶.    
۲. نوح/سوره۷۱، آیه۲۶.    
۳. نوح/سوره۷۱، آیه۲۷.    
۴. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۲، ص۲۷۸.    
۵. کمالی دزفولی، علی، ۱۲۹۲ -، قرآن ثقل اکبر، ص۳۰۸.
۶. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۱۲۵.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «تسمیة الشیء بما یؤول الیه».    



جعبه ابزار